Adalet Uzman Yardımcıları ne iş yapar? Adalet Uzman Yardımcılığı Maaşı ne kadar? Adalet Uzman Yardımcılığı Özlük Hakları nasıl? Tüm detaylar yazımızda.
Adalet uzaman yardımcılığı puan türündeki yüzdelikleri, mesleğe giriş, sınavlar, maaşı gibi bir çok konuyu aydınlattığımız yazımızı sizler için derlemiş bulunmaktayız.
Adalet Bakanlığı’nın merkez teşkilatında görev yapan Adalet Uzman Yardımcılığı için Bakanlık 2012 yılında meslek yönetmeliğini yayımladı. Akabinde 2013 yılında önce 160 kişilik bir ilana çıktı. Akabinde ilana 15 kişilik daha ilave yaparak 175 kişilik bir alım süreci başlattı. O günden bu yana alım yapılmayan mesleğe dair detayları yazımızda sizin için irdeleyeceğiz.
Adalet Uzman Yardımcılığı alımı 2013 yılında Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi ÖSYM tarafından eski puan sistemine göre alım yaptı. Eski sistemde Bakanlığın kullandığı puanlar şu şekilde;
| Alım Yapılan Alanlar | Puan Türleri |
| İktisadi İdari Bilimler/Siyasal Bilgiler Fakültesi Bölümleri | KPSSP45 KPSSP48 KPSSP73 KPSSP113 KPSSP117 |
| Hukuk Fakültesi | KPSS P11 |
| Mühendislik Fakültesi Bölümleri | KPSS P3 KPSS P8 |
Yeni sistemde kullanılabilecek puan türlerine geçmeden evvel eski sistemde yer alan puan türlerinin ağırlıklarını bir hatırlayalım.
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi / Siyasal Bilgiler Fakütesi bölümleri için kullanılan eski sistem puan türleri;
| Puan Türü | Ders Ağırlıkları |
| KPSS P45 | Genel Yetenek; %15 Genel Kültür; %10 Hukuk; %25 İktisat; %10 Maliye; %10 Muhasebe; %10 Kamu Yönetimi; %20 |
| KPSS P48 | Genel Yetenek; %10 Genel Kültür; %10 Hukuk; %20 İktisat; %10 Çalışma Ekonomisi; %20 Kamu Yönetimi; %15 |
| KPSS P73 | Genel Yetenek; %15 Genel Kültür; %10 Hukuk; %20 İktisat; %10 İşletme; %10 Maliye; %10 Muhasebe; %10 Kamu Yönetimi; %15 |
| KPSS P113 | Genel Yetenek; %15 Genel Kültür; %15 Hukuk; %10 İktisat; %10 İşletme; %10 Maliye; %10 Muhasebe; %10 Çalışma Ekonomisi; %10 Kamu Yönetimi; %10 |
| KPSS P117 | Genel Yetenek; %10 Genel Kültür; %10 Yabancı Dil; %10 Hukuk; %10 İktisat; %10 İşletme; %10 Maliye; %10 Muhasebe; %10 Uluslararası İlişkiler; %10 Kamu Yönetimi; %10 |
Yukarıdaki tabloda son gerçekleştirilen Adalet Uzman Yardımcılığı alımında İİBF / SBF mezunları için belirlenen eski sistem puan türlerini görmektesiniz.
Tabloda her puan türünün ağırlığını oluşturan dersler koyu renkle gösterilmiştir. Bunların içerisinde en dikkat çekeni Hukuk alanı ile Kamu Yönetimi alanıdır. Bu yönden sıradaki alımda yeni sistem içerisinden öne çıkacak puan türleri bu dersleri özellikle ihtiva edecek gibi görünüyor. Diğer yandan her alandan içeren dengeli puan türlerinden de seçildiğini görmekteyiz.
Yine dikkat çeken bir nokta Çalışma Ekonomisi dersini içeren ve Hukuk dersi ile ağırlığı paylaşan KPSS P48 puanıdır. Diğer puanlarda da Uluslararası İlişkiler içeren bir puan türünün de eklenmiş olduğunu görüyoruz. Öyle görünüyor ki o dönem alım yapılırken olabildiğince çok alana hitap eden bir ilan olması için uğraşılmış ancak alımın temelini Hukuk ve Kamu Yönetimi ağırlıklı puanlar oluşturmuş.
Bu yönden değerlendirdiğimizde yeni sistemde aslında bu şekilde çok fazla dersi içeren puan türlerinin olmayışı nasıl bir yol izleneceği konusunda bize net bir fikir vermemektedir.
Ancak yeni sistemde her dersin ağırlıkta olduğu ancak bir noktada dengeli de sayabileceğimiz, yani baz olan dersin ağırlığının asgariye düştüğü, yanında da diğer derslerin belli oranda hesaplamaya katkı sağladığı dengeli puan türleri bulunmaktadır. Bu puan türlerinden belirlenerek önceki alımdaki denge bu alımda da gözetilebilir. Bahsettiğimiz yeni sistemdeki dengeli puan türlerini aşağıdaki tabloda inceleyebilirsiniz.
İlgili puanların dersl detaylarını incelemek için aşağıdaki metinde üzerlerine tıklayabilirsiniz;
KPSS P9, KPSS P11, KPSS P18, KPSS P23, KPSS P28, KPSS P32, KPSS P33, KPSS P42, KPSS P43, KPSS P47, KPSS P48
Yeni dönem alımlarında Adalet Bakanlığı’nın eski sistemine bakarak yukarıdaki puan türlerinden bir kaçını seçmesi muhtemel görünmektedir. Tabi ki en net bilgiyi ilan geldiği zaman göreceğiz. Yazımız ilanın gelmesi ile birlikte güncellenecek ve yeni puan türleri eklenecektir.
Hukuk alanı için kullanılan eski sistem puan türü;
| Puan Türü | Ders Ağırlıkları |
| KPSS P11 | Genel Yetenek; %20 Genel Kültür; %20 Hukuk; %60 |
Hukuk alanı için eski sistemdeki KPSS P11’in yeni sistemdeki direkt karşılığı olan KPSS P4’ün kullanılmasını bekliyoruz. (Puan türünün detayını incelemek için üzerine tıklayabilirsiniz!)
Mühendislik alanı için kullanılan eski sistem puan türleri;
| Puan Türleri | Ders Ağırlıkları |
| KPSS P3 | Genel Yetenek; %50 Genel Kültür; %50 |
| KPSS P8 | Genel Yetenek; %40 Genel Kültür; %40 Yabancı Dil; %20 |
Mühendislik alımı için kullanılan KPSS P3 puan türünde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Eski sistemdeki KPSS P3 ile yeni sistemdeki aynı ağırlıkları ihtiva etmektedir. Diğer yandan KPSS P8’in karşılığı olan herhangi bir puan türü yeni sistemde bulunmamaktadır.
Çünkü yeni sistemde hiçbir puan türünün içerisinde Yabancı Dil Sınavı ağırlığı yer almamaktadır. Bu alımda ek bir koşul olarak YDS istenir mi sorusunu getirmektedir. Ancak diğer alanlarda YDS ağırlıklı puanın neredeyse hiç olmaması bu alanda da KPSS P3’ün de seçimlik bir imkan olarak sunulmuş olması bu ihtimali zayıf kılmaktadır. Bu yönden yeni bir alımda bu alandan yalnızca KPSS P3 istenmesini beklemekteyiz.
Yukarıda uzun uzun puan türlerini ve ihtimalleri değerlendirdik. Peki Adalet Uzman Yardımcılığı kaç aşamalı bir alım ile gerçekleştirilmekte? Yönetmeliğin eski metninde yer alan ifadede yazılı sınavın Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi ÖSYM, TODAİE veya yükseköğretim kurumlarından birisine yaptırılabileceği yazılıydı.
Ancak bildiğiniz gibi 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 125. maddesi ile Türk ve Ortadoğu Amme İdaresi teşkilatı kaldırıldı. Buna istinaden 5 Ocak 2019 tarihli Resmi Gazete’ de Adalet Uzmanlığı Yönetmeliğinin ilgili maddesinin şu şekilde değiştirildiği duyuruldu;
“Yazılı giriş sınavı, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına veya yükseköğretim kurumlarından birine yaptırılır.”
Bu değişiklik ile birlikte yazılı sınava dair kaide güncellenmiş oldu. Peki Bakanlık alımı Yazılı Sınav ile mi yapmak zorunda? Bu sorunun yanıtı meslek yönetmeliğine göre hayır. Yönetmelikte yer alan hükme göre Bakanlık Adalet Uzman Yardımcılığı alımını; yazılı ve sözlü veya yalnızca sözlü sınav ile gerçekleştirebilir.
Bu durumda 5 Ocak 2019 tarihindeki değişikliği nasıl yorumlamalıyız? Bu değişik yalnızca mevzuatı güncel hale getirmek gerekliliğinden veya yazılı sınav yapılacağı planlandığından olabilir. Her iki ihtimal de mümkün görünmektedir.
Şayet sınav yazılı ve sözlü şeklinde iki aşamalı olarak yapılırsa Bakanlık mesleğe alınacak aday sayısının 20 katı kadar adayı, yalnızca sözlü olarak yapılırsa mesleğe alınacak aday sayısının 4 katı kadar adayı sınava çağırma yetkisine sahiptir.
Adalet Uzman Yardımcılığı Yazılı Sınav Konuları
Adalet Uzman Yardımcılığı alımı eğer yazılı şekilde yapılırsa aşağıdaki konulardan oluşacaktır;
HUKUK;
Anayasa Hukuku Dersi
İdare Hukuku Dersi
Borçlar Hukuku Genel Hükümleri
Medeni Hukuk Genel Hükümleri
Ceza Hukuku Genel Hükümleri
Vergi Hukuku Dersi
İKTİSAT ve MALİYE Dersleri
Şayet diğer alanlardan da alım olursa o alanlara da kendi alanlarında uzmanlık gerektirecek konularından sınav yapılacaktır.
Adalet Uzman Yardımcılığı Sözlü Mülakatı
Yazılı sınavın ardından veya yalnızca sözlü sınav ile alım yapılması durumunda KPSS puanı ile gerçekleştirilen başvurunun ardından gerçekleştirilecek olan Sözlü Mülakat Bakanlıkça gerçekleştirilecektir.
Adayların sözlü sınavda başarılı olabilmeleri için mülakat komisyonu başkan ve üyelerinden almış oldukları puanların aritmetik ortalamasının en az 70 olması gerekmektedir.
Adalet Uzman Yardımcılığı Dönemi
Mesleğe girmeye hak kazanmış olan adayları başlangıçta üç sene sürecek bir yardımcılık periyodu karşılamaktadır. Bu adaylardan devlet memurluğunda yeni olanları ise ilk senelerinde aday memurluk süreci beklemektedir. Bir yılın sonunda aday memurluk sınavına girecek bu adayların başarılı olmaları durumunda asaletleri tasdik edilmektedir. Diğer adaylarda ise böyle bir aşama olmamaktadır.
Her durumda tüm adaylar üç sene boyunca Adalet Uzman Yardımcısı olarak görev yapmaktadırlar. Bu üç senenin ilk iki senesi ciddi bir yetiştirilme programını içermektedir. Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı’nın yürüteceği eğitim programında adaylar mesleğe dair mevzuat bilgisi ile tatbiki bilgileri öğrenirken diğer yandan da Adalet Uzmanlarının refakatinde mesleği daha teferruatlı olarak öğrenmektedirler.
Ayrıca adaylar Daire Başkanlığı’nın programı eşliğinde yabancı dil öğrenimine yönlendirilirler. Çeşitli birimlerde görevlendirilecek olan Adalet Uzman Yardımcıları daha çeşitli iş öğrenmeleri saikiyle başka birimlerde de geçici olarak görevlendirilebilirler.
Uzmanlık Tezinin Hazırlanması
Adalet Uzman Yardımcılarının Adalet Uzmanı olabilmeleri için geride bırakmaları gereken ilk aşama Uzmanlık Tezi hazırlamaktır. Bu aşamada meslekte iki senesini doldurmuş olan Adalet Uzman Yardımcıları, kendilerine tebliğ edilen tez konuları içerisinden belirlediği bir tez konusunu tez kuruluna sunar. Kurulun uygun görmesi halinde belirlenen bu konudaki tezini bir sene içerisinde hazırlayıp teslim edilmesi gerekmektedir. Tezin değerlendirilmesi bir ay içerisinde tamamlanarak Uzman Yardımcısına sonucu tebliğ edilir.
Eğer Uzman Yardımcısı tezini süresi içerisinde sunamaz ya da sunduğu tez kabul görmez ise tezini düzeltmesi / tez sunması için kendisine altı aylık bir ek süre tanınır. Bu süre içerisinde de tezini sunamayan ya da yine yetersiz bir tez teslim eden uzman yardımcısı hakkında başarısızlık hükümleri uygulanır.
Tezi kabul edilen uzman yardımcıları tezlerinin sözlü savunmasını yapmak durumundadır. Kurul karşısında gerçekleştirilen bu savunma neticesinde kurul üyeleri başarılı ya da başarısız şeklinde oy kullanırlar. Oy çokluğu ile savunması başarısız görülen uzman yardımcısı hakkında başarısızlık hükümleri uygulanacaktır.
Adalet Uzman Yardımcıları tezlerini yeterli olarak sunar ve savunmasını başarılı bir şekilde yaparlarsa yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Yeterlik sınavı yazılı veya sözlü olarak yapılabilmektedir. Son dönem Adalet Uzman Yardımcılarının yeterlik sınavı yazılı olarak gerçekleştirilmiştir. Adalet Uzmanlığı Yeterlik Sınavının yazılı bölümü aşağıda linkini vereceğimiz konulardan oluşmaktadır;
Adalet Uzmanlığı Yeterlik Sınavı Yazılı Sınav Konuları için Tıklayınız!
Yeterlik sınavında Uzman Yardımcılarının başarılı olmak için en az 70 puan almaları gerekmektedir. Sınavda bir kez başarısız olan uzman yardımcılarına bir sene içerisinde ikinci bir hak tanınmaktadır. Bu aşamada da başarısız olan adaylar hakkında başarısızlık hükümleri uygulanacaktır.
Yabancı Dil Koşulu
Diğer Merkez Uzmanları gibi Adalet Uzman Yardımcıları da yeterlik sınavını izleyen iki yıl içerisinde ÖSYM’nin yaptığı Yabancı Dil Sınavı YDS’den en az 70 puan ya da denkliği kabul edilmiş uluslararası bir dil sınavından bu puana denk bir puan almak zorundadırlar. Aksi halde Adalet Uzmanı olarak atanamayacaktırlar ve haklarında başarısızlık hükümleri uygulanacaktır.
Başarısızlık Durumu
Yukarıda belirttiğimiz başarısızlık hükümleri gereğince Adalet Uzman Yardımcıları Bakanlık içerisinde durumlarına uygun bir birimde memur olarak görevlendirilecek ve Uzman Yardımcılığı sıfatları son bulacaktır.
Uzmanlık UNVAN TANITIMI için Tıklayınız!
Adalet Uzmanlarının görevleri görev aldıkları birime göre şekillenmektedir. Uzman olarak görev yaptıkları birimlerde; birimin çalışma alanına dair her tür bilgi ve belge hizmetini gerçekleştirirler. Birimleri ile alakalı işlerin daha verimli gerçekleştirilmesi için çalışmalar yapar ve önerilerde bulunurlar. Bu alanlarda gerçekleştirilen toplantı, seminer ve eğitimlere katılırlar.
Adalet Uzmanları Merkez Uzmanlığı kapsamındadır. Görev yerleri Ankara’dır. Bakanlık merkez teşkilatında görev yapmaktadırlar. Diğer merkez uzmanları gibi 3600 ek göstergeye tâbi olarak çalışmaktadırlar.
Adalet Uzmanlığı mesleğine yeni giren bir Adalet Uzman Yardımcısı yaklaşık olarak 6100 Türk Lirası almaktadır.
