Antoloji Nedir? Ne Demek? Nasıl Hazırlanır?

Şiir ve nesirlerin artmasından dolayı son zamanlarda antoloji oldukça popüler bir hale geldi. Peki, bu kadar bilinen ve meraklısı bulunan antoloji nedir? Son zamanlarda bilindiği gibi popüler bir hale gelen antoloji eserleri antoloji nedir? sorusunu da beraberinde getirmiştir. Peki, antoloji nedir? özellikleri nelerdir? Hiç düşündünüz mü veya araştırdınız mı? Şimdi, gelin antolojiyi açıklayıcı bir şekilde anlatalım…

Antoloji Nedir? Ne Demek?

Antoloji, şiir yani nazım ve düz yazı yani nesir parçalarından seçilerek oluşturulan bir kitaptır. Antolojinin birçok ismi vardır. Bu isimler ise: Seçki, derimlik, güldeste ve müntehabat olarak bilinmektedir. Ancak, en çok kullanılan ismi seçkidir. Antoloji çoğunlukla aynı tür eserlerin birleşiminden oluşturulan kitaplara verilen genel bir addır. Çok nadir de olsa farklı türlerin birleşimiyle de antoloji kitabı oluşturulabilir. Antoloji çoğunlukla belirli bir dönemde yazılmış olan eserleri toplayarak oluşturulan bir kitaptır. Lakin, antoloji sadece belirli dönemleri kapsamaz. Yani, her dönemden eserler de antoloji kitabına dahil edilebilir. Bunun yanında, sadece tek bir ulusun edebiyatından da antoloji eserleri verilebilir. Bu bakımdan antoloji, oldukça geniş bir eserler topluluğudur diyebiliriz.

Antoloji Nasıl Hazırlanır? Amacı Ne?

Antolojiyi kısa ve anlaşılan bir dilde sizlere anlattık. Peki, antolojinin amacı nedir? Tabii ki de, antolojiyi açıkladık bunu da açıklamamız gerekmektedir. Antolojinin amacı: her türden okuyucuya ulaşacak türden eserleri birleştirip okuyucuya sunmaktır. Ancak söylemekte fayda var: Antoloji eserleri birleştirilirken okuyucunun beğendiği eserler değil, birleştirici kişinin beğendiği eserler ön plandadır. Yani, antolojide tercih her zaman birleştiriciye göre yapılmaktadır. Antolojiyi, ansiklopediye benzetebiliriz. Bu durumdan, aslında antoloji, içinde belirli bir döneme ait eserlerin bulunduğu bir ansiklopedidir. Son zamanlarda antoloji kitaplarının artması ve daha popülerleşmesinin nedenini şöyle açıklayabiliriz: Sanatsever bireylerin kitapları tek tek almak yerine tek bir antoloji kitabı alması daha mantıklıdır. Dolayısıyla bireyler de böyle yaparak bütün eserlerin içinde bulunduğu bir antoloji kitabı almaktalar. Bu da onların daha da işine yarayacaktır. Tabii ki her milletin kendi kültürel antoloji kitapları olduğu gibi Türkiye’nin de kendi dönemlerine ait antoloji kitapları bulunmaktadır. En son 1993 yılında yayınlanmış olan Türk antoloji kitapları 1993 yılından itibaren yayınlanmamıştır. Bu antoloji kitaplarını şöyle sıralayabiliriz:

Antoloji Örnekleri Nelerdir?

•    Divan Edebiyatı Antolojisi 1932 – 1934 – Mehmet Fuat Köprülü
•    Türk Tasavvuf Şiiri Antolojisi 1971 – Abdülbaki Gölpınarlı
•    Dünden Bugüne Türk Şiiri – 1968 – Asım Bezirci
•    Tanzimattan Günümüze Kadar Türk Şiiri – 1973 – Rauf Mutluay
•    Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi – 1985 – Mehmet Fuat
•    Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri Antolojisi – 1993 – 2 cilt – Ataol Behramoğlu

Göründüğü gibi Türkiye’de yayınlanmış olan Türk antolojileri çoğunlukla şiir üzerinedir. Yalnızca Türkiye’de değil dünyada da antolojiler çoğunlukla şiir üzerine çıkmaktadır.

Antolojinin edebi tür olarak gelişmesi 19. Yüzyılın ikinci yarılarından itibarendir. Avrupa’da yaygın olarak kullanılan antolojiler, Osmanlının batılılaşması nedeniyle Osmanlıya da gelmiştir ve geldiği zamandan itibaren antoloji kitaplarının işlevselliği hep göz önünde bulundurulmuştur. Bu durumda, işlevsel bir kitap olduğu için Osmanlı şairleri tarafından antoloji kitapları yazılmaya başlanmıştır. Osmanlıdan Türkiye Cumhuriyetine kadar olan süre içerisinde belki de yüzlerce antoloji kitabı yayınlanmıştır. Lakin, tabii ki bunların günümüze kadar ulaşması çok zor bir durumdur. Fakat, tabii ki ulaşan antoloji kitapları da mevcuttur. Özellikle en karışık edebiyatlardan birisi olan divan edebiyatı adına antoloji kitabı yayınlanması, oldukça önemli bir gelişmedir. Sonuç olarak bu kadar zor bir edebiyatın tek bir kitapta birleştirilmesi o zamana göre ve şimdiki zamana göre oldukça önemli bir olaydır.

Kısaca antoloji, sadece tek bir türün ya da birden fazla türün birleştirilmesiyle oluşturulan kitaba verilen genel bir addır diyebiliriz.