Bir Öğretmenin İsyanı: Meslek Lisesi Memleket Meselesi! Meslek Lisesi Mezunları İş Hayatında Tutunamıyor! Meslek Liselerinde Değişim Şart! İş Hayatıyla Uyumlu Meslek Liselerinin Sayıları Arttırılmalı! Öğrencilerin Seviyesine Uygun Eğitim Verilmeli Meslek Lisesi Sonrasında Üniversite Eğitimi Teşvik Edilmeli! Lise Eğitimi Zorunlu Olmaktan Çıkarılmalı Mı?
Ülkemizde sorun olan pek çok konuyu ele almaya devam ediyoruz. Bugün sizlere meslek liselerinin sorunlarına değindik. Bir öğretmen isyanı meslek lisesi memleket meselesi başlığı altında meslek liselerinin sorunlarına değindik.
Sonda söyleyeceğimi başta söyleyeyim: Meslek lisesi mezunlarının büyük bir kısmı mesleki eğitim aldığı alanda çalışmıyor. Kendi mesleği yerine farklı alanlara yöneliyor. Bu durumun pek çok sebebi var. Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu kendi alanında ilerleyecek beceriye sahip değil. Eğitim kalitesi istenen seviyede değil.
Meslek lisesi mezunlarının çok azı eğitimine devam ediyor. Çok az kişi 4 yıllık bir üniversite kazanıyor ve eğitimini tamamlıyor. Lise eğitimi sonrasında öğrenciler iş hayatına atılıyor. Bu durum mesleki alanda eğitimsiz personel sayısını arttırdığı gibi iyi eğitimli sayısını da azaltıyor.
Meslek lisesi mezunlarının çok azı sektörün istediklerini karşılayabiliyor. 4 işlem yapabilen, tarih ve coğrafya bilgisi olan meslek lisesi mezunlarının sayısı çok az. Üstelik mesleki tecrübe, staj tecrübesi, iş tecrübesi konusunda da büyük eksiklikleri var. Bu nedenle hem sektörde zor tutunuyor hem de iş bulmakta sorun yaşıyor.
Meslek liselerinde yıllarca öğretmenlik yapmış eğitimciler bu konuda önemli çözüm önerileri ve fikirler sunuyor. Bu çözüm önerileri ne kadar doğru ne kadar yanlış ne kadar etkili tartışılır. Ancak bu konuların gündeme getirilmesi, bu konulara ışık tutulması her zaman faydalı olacaktır.
İlkokuldan mezun olan öğrenciler önce ortaokula geçiyor. Daha sonra meslek liselerini tercih ediyor. Oysa eskiden durum farklıydı. Öğrenciler mesleki ortaokula gidiyordu. Böylece küçük yaşta öğrenci mesleki eğitime adapte oluyordu. Daha kolay mesleki eğitim veriliyordu. Daha önce olduğu gibi böyle bir formül hayata geçirilebilir. Mesleki ortaokul uygulaması başlatılabilir.
14 yaşında Meslek Lisesine giren bir öğrenci ilk yıl temel eğitim alıp ikinci yılında alan tercihi yapıyor. Yani meslek lisesi öğretmenleri 15 yaşındaki bir öğrenciye eğitim vermeye çalışıyor. 15 yaşında bir çocuğa ulaşmaya çalışmak gerçekten çok zor. Oysa çırak-kalfa sistemiyle ilerleyen mesleki ortaokullar açılırsa çocuklar daha erken yaşta kazanılır. Küçük yaşta meslekle tanışan, disiplinle tanışan kişiler yetiştirilir. Böylece lisede daha iyi ve daha faydalı bir eğitim verilebilir.
Personele, yetişmiş çalışana ihtiyaç duyan şirketler, kurumlar meslek liseleri ile iletişime geçmeli. Örneğin TUSAŞ, Baykar Holding vb. savunma sanayii şirketleri ile koordineli kurulan liseler büyük işler başarıyor. Bu gibi girişimlere önem verilmeli. Türkiye’deki meslek liseleri firmalarla, kurumlarla uyumlu bir dönüşüm geçirmeli. Böylece şirketler, kurumlar meslek lisesindeki eğitime, öğrencilere dokunabilir.
Türkiye’deki her okulda eğitim kalitesi bir değil ama müfredat aynı. Türkiye’deki her öğrenci aynı seviyede değil ama müfredat aynı. Belki de okul bazlı, öğrenci grubu bazlı müfredat değişikliği bazı sorunları çözmede başarılı olabilir. Anadolu ve Fen Liseleri ile benzer müfredata sahip meslek liselerinde daha farklı bir uygulamaya gidilebilir.
Öğrencilerin lise eğitimini önemsemesi için ödül-teşvik uygulamalarına gidilebilir. Özellikle de başarılı öğrencilerin üniversiteye teşvik edilmesi için bazı uygulamalar getirilebilir. Örneğin lisede başarılı olan öğrenciler 2 yıllık önlisans bölümlerine direkt olarak geçebilir. Özel eğitim veya sertifika kursları zorunluğu getirilebilir.
Türkiye’deki bölgelerin ekonomik özelliklerine göre meslek liseleri dönüştürülmeli. Tarım bölgesinde tarıma yönelik liseler organize edilirken sanayi bölgelerindeki liseler sanayi ağırlıklı eğitim vermeli. Turizm liselerinin de işleyişi baştan başa yenilenmeli. Eğitim kalitesinin artması, mezuniyet şekillerinin değişmesi gündeme gelebilir.
Belki de eğitim kalitesini arttırmanın yolu zorunluluğu ortadan kaldırmaktır. Böylece belli seviyedeki öğrenciler, sektör ihtiyacını karşılaşabilecek kabiliyetteki öğrenciler meslek liselerine seçilmelidir. Öğrencilerin meslek liselerine seçilmesi gerekirse kalite artması mümkün olabilir. Öğrencilerin bu liseleri daha ciddiye alması, eğitimine önem vermesi de mümkün olabilir.
Meslek liselerinde temel eğitimler, mesleki eğitimler veriliyor. Bunların yanı sıra bir kültür de verilmeli. Bu toprakların geçmişinde olan ahilik kültürü tekrar canlandırılmalı. Bu kültür meslek liselerinde yaşatılmalı. Böylece öğrencilere bir ruh, bir kültür aşılanmış olur. Loncaların kurulması gündeme gelir.
