Boşanma Davaları Nelerdir, Mutlak Boşanma ve Nispi Boşanma Sebepleri Nelerdir?

Evli çiftler mutlulukları her daim sürdüremezler ve evlilik nedeniyle kendilerine yüklenen sorumluluğu bir ömür kaldıramazlar. Bu çiftlerin ayrılmalarını en büyük engel çocuklar olur. Ancak Medeni Kanun’a göre bazı durumlar vardır ki evlilik birliği temelden sarsılmıştır. Bu gibi durumlarda çiftlerden birinin veya her ikisinin talebi üzerine boşanma davası açılır. Medeni Kanun’un Aile Hukuku kısmında evlilik konusuna o kadar titiz davranmıştır ki, evliliği sona erdirecek boşanma sebeplerini tek tek belirtilmiştir. Boşanma sebepleri genel boşanma sebepleri, özel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılabileceği gibi, mutlak boşanma sebepleri ve nispi boşanma sebepleri olarak da ikiye ayrılır. Kanunda boşanma sebepleri tek tek belirtilmiştir. 

Genel Boşanma Sebepleri : Medeni Kanun’a göre üç tür genel boşanma sebebi vardır.

• Temelden sarsılma (M.K.m.166),
• Eşlerin anlaşması (M.K.m.166), 
• Ortak hayatın yeniden kurulamaması. (M.K.m.166)

Özel Boşanma Sebepleri : Medeni Kanun’a göre özel boşanma sebepleri de beşe ayrılmıştır.

• Zina (M.K.m.161),
• Hayat kast, pek kötü ve onur kırıcı davranış (M.K.m.162),
• Suç işleme ve/veya haysiyetsiz hayat sürme (M.K.m.163),
• Terk (M.K.m.164),
• Akil Hastalığı (M.K..m.165) 

Genel ve boşanma sebepleri olan bu sebepleri aynı zamanda mutlak boşanma sebepleri ve nispi boşanma sebepleri olarak da ikiye ayırmak mümkündür.

Mutlan Boşanma Sebepleri : Medeni Kanun’a göre mutlak boşanma sebepleri de beşe ayrılmıştır.

• Zina (M.K.m.161),
• Hayat kast, pek kötü ve onur kırıcı davranış (M.K.m.162),
• Terk (M.K.m.164),
• Anlaşmalı Boşanma (M.K.m.166),
• Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması (M.K.m.166).

Nispi Boşanma Sebepleri : Medeni Kanun’a göre nispi boşanma sebepleri de üçe ayrılmıştır.

• Suç işleme ve/veya haysiyetsiz hayat sürme (M.K.m.163),
• Evlilik birliğinin temelden sarsılması (M.K.m.166), 
• Akıl hastalığı (M.K.m.165).

Şimdi bu boşanma sebeplerine kapsamlı olarak bakalım. Hangi durumlarda neye göre boşanma davası açılmaktadır? Medeni Kanun’a göre boşanma davalarında önemli noktalar nelerdir?

ZİNA : Özel ve mutlak boşanma sebebidir. Bir boşanma sebebi olarak “Zina” Medeni Kanun 161. maddesinde düzenlenmiştir. Dava açma süresi 6 ay ve herhalde 5 yıl hak düşürücü süreye tabidir. Bu süreleri hakim resen dikkate alır. Dava açılabilmesi için davalı eşin kusurlu olması gerekir. İlacına zehir katılarak bayıltılan birisinin tecavüze uğraması nedeniyle zina yaptığı gerekçesiyle boşanma davası açılamaz.

HAYATA KAST, PEK KÖTÜ VE ONUR KIRICI DAVRANIŞ :  Özel ve mutlak boşanma sebebidir. Bir boşanma sebebi olarak “Hayat kast, pek kötü ve onur kırıcı davranış” Medeni Kanun 162. maddesinde düzenlenmiştir. Dava açma süresi 6 ay ve herhalde 5 yıl hak düşürücü süreye tabidir. Bu süreleri hakim resen dikkate alır. Dava açılabilmesi için davalı eşin kusurlu olması gerekir. Kusuru olan eş, bu davayı açamaz.

SUÇ İŞLEME VE/VEYA HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME : Özel ve nispi boşanma sebebidir. Bir boşanma sebebi olarak “Suç işleme ve/veya haysiyetsiz hayat sürme” Medeni Kanun 163. maddesinde düzenlenmiştir. Dava açma süresi 6 ay ve herhalde 5 yıl hak düşürücü süreye tabidir. Bu süreleri hakim resen dikkate alır. Dava açılabilmesi için davalı eşin kusurlu olması gerekir. Kusuru olan eş, bu davayı açamaz.

TERK : Özel ve mutlak boşanma sebebidir. Bir boşanma sebebi olarak “Terk” Medeni Kanun 164. maddesinde düzenlenmiştir. Eşlerin ayrı yaşama hali 6 ay sürmelidir. Hakim veya noter 4. ayın bitiminde evi terk eden eşe 2 ay içinde eve dönmesi için ihtar çeker. İhtar sonrası 2 ay içerisinde eve dönmeyen eşe karşı terk davası açılır.

AKIL HASTALIĞI : Özel ve nispi boşanma sebebidir. Bir boşanma sebebi olarak “Akıl Hastalığı” Medeni Kanun 165. maddesinde düzenlenmiştir. Eşin, evlilik sonrası akıl hastası olması nedeniyle açılan davadır.

EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELDEN SARSILMASI : Genel ve nispi boşanma sebebidir. Bir boşanma sebebi olarak “Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması” Medeni Kanun 166. maddesinde düzenlenmiştir. Boşanma davalarının %90 ‘a yakını bu gerekçe ile açılmaktadır. Kusur önemli değildir. Eşlerin evlilik birliğini temelden sarsması için kusurlu davranması şartı yoktur. Davayı açan eş, suçlu ise ve suçu karşı tarafa atarak dava açmışsa davalı eş itirazı ispat ederse dava reddedilir.

EŞLERİN ANLAŞMASI : Genel ve mutlak boşanma sebebidir. Bir boşanma sebebi olarak “Eşlerin Anlaşması – Anlaşmalı Boşanma” Medeni Kanun 166. maddesinde düzenlenmiştir. Bu davanın açılabilmesi için evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır. Aynı çatı altında gerçekleşmesi şart değildir. İlamın kesinleşmesi kararına kadar boşanma davasından dönülebilir.

ORTAK HAYATIN YENİDEN KURULAMAMASI : Genel ve mutlak boşanma sebebidir. Bir boşanma sebebi olarak “Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması ” Medeni Kanun 166. maddesinde düzenlenmiştir. Hakimin boşanma davasının reddetmesinin üzerine 3 yıl geçmesine rağmen, ortak hayatın yeniden kurulamaması durumunda dava açılır.