Dil ve Konuşma Terapisti

Dil ve Konuşma Terapisti

Hastalığa bağlı olarak ya da herhangi bir sebebi olmaksızın konuşma geriliği yaşayan insanlar mevcuttur. Bu insanlar için meslek grubu olarak çalışan dil ve konuşma terapistleri vardır. Gerekli uzmanlık eğitimi almış ve kişilerdeki bozukluğu gidermeye yönelik eğitim veren kişilerdir.

Bir mesleği ve öncesinde o mesleği yapmayı sağlayacak bir üniversite bölümünü tercih etmeden önce meslek veya üniversite adayları ilgili meslek hakkında bilgi toplamak isterler, toplamalıdırlar. Bu adayın gelecekte yaşamayı düşündüğü hayata dair bazı fikirler vereceği için önemli bir konudur. Buradan hareketle bizler okurlarımıza toplayabildiğimiz kadar bilgiyi derleyerek meslekler hakkında bilgi içeren yazılar yazmaya uğraşıyoruz. Bu yazımızda dil ve konuşma terapisti mesleği hakkında bilgiler vermeye çalıştık.

DİL VE KONUŞMA TERAPİSTİ NEDİR?

Dil ve konuşma terapisti konuşma bozukluğu olan, dile bağlı konuşma bozukluğu bulunan, yeme içmede, yutmada zorluk yaşayan bireylerin tedavisinde rol oynayan bir sağlık meslek mensubudur. Dil ve konuşma terapisti nediri daha iyi anlamak için görevlerine ve ne iş yaptığına baktığımız daha doğru olacaktır.

DİL VE KONUŞMA TERAPİSTİNİN GÖREVLERİ NELERDİR?

Dil ve konuşma terapisti adından ve nedir kısmındaki açıklamamızdan da anlaşılacağı üzere dilde ve konuşmada bulunan bozuklukların giderilmesi için hizmet verir. Yaptığı iş bu ve türevleridir. Dil ve konuşma terapisti görevleri ne iş yaptığını anlamak için önemlidir. Sağlık bakanlığının ilgili yönetmeliğine göre dil ve konuşma terapistinin görevleri şunlardır:

• İletişim, konuşma, dil ses ve yutma sağlığı konularında önleyici programlarda görev almak
• Toplumda ve toplumdaki bireylerde ses, konuşma ve dil bozukluklarına neden olabilecek risk faktörleri konusunda farkındalık geliştirilmesi için çalışmalar yapmak
• Konu hakkındaki uzman tabip tarafından yönlendirilen ve dil, konuşma, ses ve yutma patolojisi bulunan hastaların, kendi alanı ile ilgili değerlendirmesini, terapi ve rehabilitasyon planlamasını yapmak ve uygulamak
• Kullanması gereken hastalara bilgisayar destekli konuşma cihazları, trakeoözefageal protezler ve benzeri konuşma aparatları, elektrolarinks, iletişim panoları gibi alternatif ve iletişimi destekleyici yardımlı ek araçlar/cihazlar konusunda ve jest, işaret dili gibi araçsız sistemler konusunda hastaya eğitim vermek
• Özel ihtiyacı olanlar için bireyselleştirilmiş eğitim programlarında görev almak

gibi görevlerin yanı sıra ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi yönlendirmesine bağlı olmadan tedavi ve rehabilitasyon uygulayabileceği konular ise şu şekildir:

• Kekemelik
• Disleksi ve diğer sembolik disfonksiyonlar (Disleksi ve aleksi, Agnozi, Apraksi, diğer sembolik disfonksiyonlar)
• Hipernazalite ve hiponazalite
• Hızlı konuşma
• Konuşma ve dil özel gelişimsel bozuklukları (Özel konuşma artikülasyon bozukluğu, Ekspressif ve Reseptif dil bozukluğu, Epilepsinin eşlik ettiği kazanılmış afazi [Landau- Kleffner], Konuşma ve dile ait diğer gelişimsel bozukluklar)
• Skolastik becerilerde özel gelişimsel ve kazanılmış bozukluklar (Spesifik okuma ve heceleme bozuklukları, Spesifik aritmetik beceri bozukluğu, Skolastik becerilerde karma tip ve diğer gelişimsel bozukluklar)

Bu rahatsızlıklarda dil ve konuşma terapisti kendisi uzman eşliği olmadan rehabilitasyon ve tedavi uygulayabilir.

KİMLER DİL VE KONUŞMA TERAPİSTİ OLARAK ÇALIŞABİLİRLER? 

Dil ve konuşma terapisti olmayı düşünen bireyler ya bu alan ile ilişkili lisans programını bitirerek ya da bu alanda lisansüstü eğitim alarak bu alanda çalışabilirler. Dil ve konuşma terapisti olmak için meslek adaylarının Dil ve Konuşma Terapisi programını bitirmeleri gerekmektedir. Lisansüstü olarak da hangi alandan mezun olurlar ise olsunlar üniversitelerin öğrenci alabilmesine bağlı olarak yine aynı lisans programının lisansüstü programını bitirerek dil ve konuşma terapisti olabilme hakkı elde ederler.

Tabi ki sadece mezuniyet bir alanda çalışmaya yetmemektedir. Kamuda çalışacak bireyler KPSS adını taşıyan sınava girerek atamalarda atanmasını sağlayacak yeterli puanı almalı iken özel sektör için ise yeterlilikler sağlandıktan sonra iş başvurularında bulunmak gerekmektedir.

DİL VE KONUŞMA TERAPİSTİ ÇALIŞMA ŞARTLARI VE SAATLERİ NASILDIR?

Dil ve konuşma terapistliği bedenen olmasa da psikolojik olarak yıpratıcı bir meslektir. Özellikle iletişimin temeli olan dil ve konuşmada rahatsızlık yaşayan bireyler ile çalışmak insanı zamanla psikolojik olarak yıpratmaktadır. Zaten sağlık alanında çalışacak bireylerin çoğu için farklı alanlarda da olsa bu yıpratıcılık söz konusudur.

Bu yıpratıcılık dışında dil ve konuşma terapistlerinin çalışma şartları bir grup sağlık çalışanına göre görece biraz aha rahattır diyebiliriz. Sürekli bir koşturmacadan ziyade sabit bir yerde görev yapmaları yukarıda da dediğimiz gibi en azından bedenen rahat olmalarını sağlamaktadır.

Çalışma saatleri konusuna gelecek olursak dil ve konuşma terapistleri için kamuda ve özel sektörde (her meslekte olduğu gibi) farklı çalışma saatlerinden bahsetmek mümkündür. Kamuda her kamu personeli için geçerli olan haftalık 40 saat çalışma söz konusudur. Tabi ki bağlı olunan kurum veya kuruluştaki nöbetler, mesailer bunu oynatabilse de en genel haliyle sabah 08.30 veya 09.00 akşam ise 17.00 veya 17.30 çalışma saatleridir. Özel sektörde ise bu çalışma saatleri günlük 10 veya 12 saati bulabilmekte ayrıca haftalık izin de bir güne düşebilmektedir.

İDEAL BİR DİL VE KONUŞMA TERAPİSTİ NASIL OLMALI?

Dil ve konuşma terapistliği de sağlık alanında çalışılan bir meslek grubu olduğu için insanların sağlığı ile ilgili bir alanda çalışıldığı unutulmadan ve buna bağlı olarak canlıları sevmek gerektiği hatırlanarak bu meslek yapılmalıdır.

Her meslekte olduğu gibi bu meslekte de alana hakimiyet, son gelişmeleri takip, gerekli araç ve gereçlerin kullanımı noktasında birikim ve beceri de bu mesleği yapacak adaylardan beklenebilecekler arasındadır.