Göç/İlgöç Uzman Yardımcılığı Mesleği, Sınavı ve Maaşı

Ülkemizin iki kıta arasında bir geçiş noktası olması ve son dönemde çevremizde yaşanan savaş iklimi neticesinde artan göç trafiği ve yıllardır artarak devam eden mülteci akışı nedeniyle kurulması ve teşkilatlanması elzem hale gelen GÖÇ İdaresi’nin kuruluşu ile yeni ortaya çıkan iki kadrodan bahsedeceğiz.

Teşkilatın merkez kadrosu olan Göç Uzmanlığı ile Taşra kadrosu olan İl Göç Uzmanlığı kadrolarının, farkları, görevleri, özlük hakları ve bu mesleklere nasıl girilebileceği konularını yazımızda bulabileceksiniz.

Göç/İlgöç Uzman Yardımcılığı Sınav Soruları

Mesleğe Giriş;

Göç İdaresi’nin çeşitli üniversiteler ile yaptığı protokoller çerçevesinde gerçekleştirilen mesleğe giriş sınavları için KPSS puanı ile başvurular yapılmakta ve mesleğe alınacak aday sayısının 20 katı kadar aday sınava girmeye hak kazanmaktadır.

2018 yılı itibariyle gelen Merkez Göç ve İl Göç Uzman Yardımcılığı Meslekleri’ne giriş için belirlenen puan türleri;

KPSSP6, KPSSP7, KPSSP16, KPSSP21, KPSSP26, KPSSP31, KPSSP36, KPSSP41 olmuştur.

(Puanların ağırlıkları için üzerlerine Tıklayınız)

Bu puan türlerinden en az  80 puan almış olan adaylar sınava başvurma hakkına sahip olmuşlardır.

2018 yılı alımlarında,

14 kişilik Merkez Göç Uzman Yardımcılığı alımında sınava girmeye hak kazanan 280. kişinin puanı; 89,17398

20 Kişilik İl Göç Uzman Yardımcılığı alımında sınava girmeye hak kazanan 400. kişinin puanı; 87,044320

olarak gerçekleşmiştir.

2018 yılının sonunda başlayıp 2019 yılı içerisinde sonuçlanan alımda ise 45 kişi için gerçekleştirilen sınava başvuran 900. adayın puanı 87.77798 olarak gerçekleşmiştir.

2019 yılında gerçekleştirilen alımda ise taban puan yine 45 kişilik alım için; 87,93 olarak gerçekleşmiştir.

Mesleğe Giriş;

Belirlenecek puan türlerinde, meslek için belirlenen kadro sayısının 20 katı kadar aday sınava girmeye hak kazanacaktır. İl göç Uzman Yardımcılığı için de Göç Uzman Yardımcılığı için de 80 taban puan belirleneceğini öngörmekteyiz.  Sınav Yazılı ve Sözlü olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır.

Yazılı Sınav;

Sınav test usulünde gerçekleştirilmektedir. Kurumun kendi mevzuatına verdiği önem hasebiyle sınavın kaderini belirleyebilecek oranda mevzuat sorusu sorulmaktadır. Bu yönüyle özellikli bir sınavdır ve ayrı bir çalışma gerektirmektedir. Sınav konuları şu şekildedir;

Kurum Mevzuatı

Yabancılar hukuku
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu
+Bunlara ek olarak listede yer almasa da Pasaport Kanunu’ndan da sorular sorulmuştur. Okumakta fayda vardır.

Alan Bilgisi;

İktisat;

Mikro İktisat
Makro İktisat,
Türkiye Ekonomisi,
Uluslararası Ekonomik İlişkiler ve Kuruluşlar,

Maliye:

Kamu Maliyesi,
Maliye Politikası

Hukuk:

Anayasa Hukuku,
İdare Hukuku,
Ceza Hukuku (genel hükümler),
Medeni Hukuk (başlangıç-kişiler hukuku),
Borçlar Hukuku (genel hükümler),
Uluslararası Hukuk,

Kamu Yönetimi

İnsan Hakları,
Yönetim Bilimi,
Siyaset Bilimi,
Siyasi Tarih,

Uluslararası İlişkiler;

Türk Dış Politikası,
Uluslararası İlişkiler,
Uluslararası Kuruluşlar.

Yazılı sınav konuları bu şekildedir ve söylediğimiz Kurum mevzuatı başta olmak üzere, Kamu Yönetimi ve Uluslararası İlişkiler konuları da ayrıca çalışma gerektirmektedir. Bu kurumda çalışmak isteyen adayların çalışmalarını bu yönde yoğunlaştırmaları faydalarına olacaktır.

Yazılı sınavda ekseriyetle 100 soru sorulmaktadır. Bu 100 soru için baraj 70 puandır ve her soru 1 puana tekabül etmektedir.

Sınav sorularının %20’si kurum mevzuatından, %80’i ise Alan Bilgisi sorularından oluşmaktadır.

Mesleğe alınacak aday sayısının 4 katı kadar aday yazılı sınavı geçerek sözlü sınava girmeye hak kazanmaktadır.

Sözlü Sınav:

Yazılı sınavı geçen 4 katı kadar aday sözlü sınava girmeye hak kazanacaktır.  Sözlü sınav Kurumca gerçekleştirilecek ve duyurulan aday sayısı kadar kişi mesleğe girmeye hak kazanacaklardır.  Adayların başarılı sayılmaları için sözlü sınavdan en az 70 puan almaları gerekmektedir.

Bu aşamadan sonra meslekleri iki ayrı başlıkta inceleyeceğiz. Görev yeri özlük hakları ve görevler bakımından farklılık arz eden konuları kendi içinde değerlendireceğiz.

1-) Merkez Göç Uzman Yardımcılığı

Uzman Yardımcılığı Dönemi;

Sözlü sınavı geçen adaylar mesleğe girmeye hak kazanırlar ve  Uzman Yardımcısı olarak göreve başlarlar.  Eğer aday ilk kez devlet memurluğuna başlamış ise meslekteki ilk 1 senesini Aday Memur olarak geçirecektir. Aday memurluk dönemi sonunda, DPB’nin belirlemiş olduğu şekilde sınava tâbi tutulacak ve asaleti tasdik olacaktır.

Mesleğin toplamda ilk 3 yıllık dönemi Yardımcılık dönemidir. Adaylar bu 3 sene içerisinde 3 şekilde eğitime tâbi tutulmaktadırlar. Evvela mesleğin başında temel eğitim ki bu eğitim daha çok aday memurluk açısından önem arz etmektedir. Sonraki aşamalarda ise Hazırlayıcı Eğitim ve katılınacak staj ve seminerleri içeren Staj Eğitimi yer almaktadır.

Uzmanlık Mesleği

TEZ Hazırlanması;

Adayların meslekte ikinci yıllarını doldurmalarını müteakiben 30 Gün içerisinde bir tez konusu belirlemeleri gerekmektedir. Belirlememeleri durumunda İnsan Kaynaklarınca belirlenecek bir konuda tez yazmaları gerekecektir.

Tez konusunun tespiti ile adaylara 1 yıllık tez hazırlama süresi tanınacaktır. Tezini bu süre zarfında teslim edemeyen adaylara mazeretleri doğrultusunda 6 Ay’lık bir ek süre tanınacaktır.  Bu süre bir defaya mahsus tanınacak bir daha ek süre imkanı verilmeyecektir.

Tezin teslimi ile Kurul tezi 2 Ay içerisinde inceler ve 1 Ay içerisinde adayı tezini savunmak üzere çağırır.

Kurul üyelerinin her birinin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması 70 puan ve üzerinde olan adayların tezleri Başarılı sayılacaktır. Tezin başarısız olması durumunda adaya 6 Ay’lık bir ek süre tanınır ve süreç yenden işler. Bu durumda da başarılı bir tez sunulamaz ise  başarısızlık hükümleri uygulanacaktır.

YETERLİK Sınavı;

Yeterlik Sınavı YAZILI ve SÖZLÜ olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır.

Tezi başarılı olan adaylar, meslekte 3 yılı da doldurmaları ile Yeterlik sınava girmeye hak kazanacaklardır. Sınav adayın tezinin başarılı kabulünden itibaren en geç 3 Ay içerisinde Sınav Kurulu’nca gerçekleştirilecektir.

Yeterlik Sınavı YAZILI aşama Konuları şu şekildedir;

-Anayasa

-6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu
-5682 Sayılı Pasaport Kanunu
-5543 Sayılı İskan Kanunu
-5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu
-6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu
-3152 Sayılı İçişleri Bak. Teşk. ve Gör. Hk. Kanun
-5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu

-Yabancı Misyon Kimlik Kartı Yönetmeliği
-Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik
-Türkiye’de Oturan yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hk. Yönetmelik
-Yabancıların Çalışma İzinleri Hk. Kanun Uyg. Yönetmeliği
-Hava Yolu Taşıyıcılarının Yükümlülüklerine İlişkin Usûl ve Esaslar Hk. Yönetmelik
-Geçici Koruma Yönetmeliği
-Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi ve U.A. Koruma Statüsü Sahibi Kişilerin Çalışmasına Dair Yönetmelik
-İnsan Ticaretiyle Mücadele ve Mağdurların Korunması Hk. Yönetmelik
-Göç Uzmanlığı Yönetmeliği
-Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik
-Pasaport Kanunu’nun Uygulanmasına Dair Yönetmelik

-Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
-Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme
-Göçmen İşçinin Hukuki Statüsü Hakkında Avrupa Sözleşmesi
-Mültecilerin Hukuki Durumuna İlişkin Sözleşme
-İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
-Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesi

Bu konulardan gerçekleştirilecek Yeterlik Sınavı’nda başarılı olabilmek için en az 70 Puan almak gerekmektedir.

Sınavın Yazılı aşamasını geçen adaylar Sözlü Mülakata alınacak ve buradan da 70 puan almaları neticesinde Başarılı sayılacaklardır.

Başarısız olan adaylara 1 yıl içerisinde bir kez daha sınav hakkı tanınacaktır.

Uzmanlığa Atanma;

Adaylar Yeterlik Sınavı’nı da başarı ile geçtikten sonra mesleğe başladıklarından itibaren toplamda 5 yıl, Yeterlik sınavından itibaren ise 2 yıl içerisinde YDS’den (C) düzeyi yani 70 Puan almaları ile Uzmanlığa atanmaya hak kazanacaklardır.

Başarısızlık Hâli;

Tezi kabul edilmeyen
Yeterlik Sınavı’nda başarısız olan
YDS koşulunu gerçekleştiremeyen adaylar başarısız sayılacak ve kurum içerisinde uygun bir memurluk kadrosuna atanacaklardır.

Uzmanların Görevleri;

Göç Uzman Yardımcıları Ankara’da Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nde çeşitli birimlerde görev yapmaktadırlar. Uhdesinde bulundukları birimle alakalı iş ve işlemleri yerine getirmektedirler.

Uzmanların aslî çalışma konusu Göç Politikaları’dır. Ülkedeki Göç ile alakalı sorunların mevzuat açısından çözümü için çalışmalar yapmak ve mevzuat geliştirmek en önde gelen işlerdendir.

Ülkede bulunan mülteci, göçmen, vatansız kişiler hakkında yapılacak uygulamalar, onların çalışmaları, barınmaları ve ülkedeki göç akışının kontrolüne dair politikalar geliştirmek.

Göç konularında yapılacak ulusal/uluslararası platformlarda, forumlarda, seminerlerde kurumu temsilen bulunmak buralarda görev almak.

Özlük Hakları;

Göç Uzmanları Ankara’da görev yapmaktadırlar ve Merkez Uzmanı statüsündedirler. Bu durumda 850 Ek gösterge ile başlanacak ve 3600 Ek gösterge ile 1.dereceye çıkılabilecek bir kariyer meslektir. 2020 yılı itibariyle yaklaşık 6100 TL ücret ile mesleğe başlanmaktadır.

Kariyer İmkanları;

Yeni bir kurum ve yeni bir meslek olması hasebiyle fazlaca yetişmiş meslek mensubu bulunmamaktadır. Bu nedenle Kurumun bürokratik kademeleri zaman içerisinde kurumun yetişmiş personelince doldurulacaktır. Ayrıca özellikli bir konu olması nedeniyle bu konu ile alakalı olan Birleşmiş Milletler gibi Uluslararası yapılarda da kendinizi yetiştirmeniz kaydıyla yer almanız mümkün olacaktır. Ayrıca yurt dışı temsilciliklerinde de temsilci görevleri ifa edilmesi mümkün olacaktır. Bu nedenle geleceği olan, kariyer ve uzmanlaşma imkanı sunan bir meslek olarak değerlendirmek mümkündür.

2-) İl Göç Uzman Yardımcılığı

İl Göç Uzman Yardımcılığı açısından farklı olan şeylere bu başlıkta değineceğiz. Öncelikle İl Göç Uzman Yardımcılığı da 3 senelik Yardımcılığa, Yeterlik Sınavı koşullarına tâbidir. Ancak Yabancı Dil koşulu ile Tez sunma zorunluluğu İl Göç Uzmanlığı için geçerli değildir.

Yeterlik Sınav konuları, Teşkilat Yönetmeliği konularında Taşra Teşkilat Yönetmeliği ile İl Göç Uzmanlığı Yönetmeliği farklılıkları dışında tamamen aynıdır ve aynı usûllere tâbidir. Bu nedenle uzunca yazıp sizleri sıkmadan yukarıdaki konu başlıklarına işaret ediyoruz.

İl Göç Uzmanları kurumun Taşra Teşkilatlarında görev alır ve İl Müdürleri’ne bağlı olarak çalışırlar.

Atama gerçekleşirken ilk aşamada mesleğe Yardımcı olarak başlanırken Noter huzurunda çekilecek kura ile atamalar gerçekleştirilmekteydi. Ancak son alımda adaylar 10 il tercihi gerçekleştirdiler ve bu tercihlerine başarı sıralarına göre atandılar.

ROTASYON;

İl Göç Uzmanları Rotasyona tâbidirler ve belli bölgelerde belli süreler görev yapmak zorundadırlar. Bu süre kısıtları şu şekildedir.

5.Bölge – 3 Yıl
4. Bölge – 4 Yıl
Diğer bölgeler 5’er Yıl.

Bölgeler ise şu şekildedir;

Adaylar bölgelerde sürelerini doldurduklarında, hizmet süreleri ve diğer ölçütlerden alacakları puanlar değerlendirilerek diğer bölgelere geçişler yapabileceklerdir. Ancak atandıkları yerdeki sürelerini doldurmaları mazeretler dışında zorunludur.

İl Göç Uzmanları’nın Görevleri;

İl Göç uzmanları merkez personelden farklı olarak mevzuat kısmından daha çok yereldeki Göç sorunları, Yabancı Çalışanların çalışma izni vs. durumları ile alakalı olarak çalışmaktadırlar.

Bulundukları yerdeki yabancıların kayıtları, barınmaları, evrakı gibi konularda çalışmalar yapmaktadırlar.

Özellikle çeşitli bölgelerde artan Suriyeli Mülteci sayısı düşünüldüğünde çok önemli bir role sahip olduklarını söylemek mümkündür.

Özlük Hakları;

İl Göç Uzmanları Taşra Uzmanı statüsündedirler ve 2200 Ek göstergeye tâbi olarak çalışmaktadırlar. 2020 yılında mesleğe başlayacak olan bir İl Göç Uzman Yardımcısının maaşı yaklaşık 5050 TL olacaktır.

SONUÇ:

Her iki kadro da aslında ülkenin çok ciddi sorunlarından birisi olan GÖÇ ve Mülteci konularında görev yaparak çok ciddi ve ayrıksı bir mevzuata hakimiyet sağlamaktadırlar. Bu noktada kendisini geliştiren meslek mensuplarının başka yönlerde ilerlemesi, gerek bürokraside gerekse yurt dışı platformlarda yer alması mümkündür. İlgi duyan, bu konuda çalışmalar yürütmek isteyen, buna dair politikaları uygulamaya kendisini müsait gören adaylar için ideal bir meslektir.