Toplum içerisinde en çok duyduğumuz kavram olan, hısımlık geniş anlamda sülaleye ve eşin sülalesine mensup olmak anlamında kullanılmaktadır. Hısımlığı ikiye ayrılarak incelemek doğru olacaktır. Kan hısımlığı ve kayın hısımlığı olmak üzere. Aynı soydan gelen kişilere kan hısımları denirken, eşin soyundan olanlara da kayın hısımları denir. İşte detaylar…
Hısımlık nedir, hısımlık dereceleri nasıl hesaplanır, hısımlıkta kaçıncı dereceye kadar evlenmek yasaktır gibi merak edilen pek çok konu hakkında sizlere bu yazımızda bilgi verdik.
Gündelik hayat içerisinde en çok kullanılan kelimelerin başında hısım gelmektedir. Hısımlar geldi mi? Cümlesi dünürler arasında sıklıkla geçmektedir. Bu nedenle sülale ve aileden daha geniş bir anlam ifade eden hısımlığı açıklamak istiyoruz. Bir insanın başka bir insanla hısım olması için aynı sülaleye mensup olmalarına gerek yoktur. Eşlerin birbirine karşı aileleri de hısım olmaktadır. Aynı zamanda evlat edinenle evlatlık arasındaki ilişkide de hısımlık doğmaktadır. Hısımlık, hukuk mevzuatımızda sıklıkla duyduğumuz ve üzerinde önemle durulan bir kavramdır. Aile hukukunda hısımlar arasında evlenme yasakları söz konusudur. Aynı şekilde bir kamu hizmetinin yerine getirilmesi noktasında kamu görevlilerine yasak olan bazı işlemler, hısımlık derecelerine göre aile üyelerine de yasaktır. Miras hukuku açısından da hısımlık dereceleri son derece önemlidir. Bu nedenle hısımlık ve hısımlık dereceleri kavramının iyi bilinmesi gerekmektedir.
Hısımlık bir kişinin mensup olduğu aile üzerinden doğrudan oluşan veya eşler arasında evlilik sonrasında oluşan bağdır. Bu bağ, insanlar arasında doğal bir denge ve yakınlık kurulmasını sağlamaktadır. İnsanların birbiri ile olan ilişkilerde bazı sınırların çizilmesine sebep olmaktadır. Derecesine göre evlenme yasakları ve birbirleriyle yapamayacakları ilişkiler doğurmaktadır. Hısımlık ikiye ayrılır; kan hısımlığı ve kayın hısımlığı. Kan hısımlığı doğumlarla birlikte kendiliğinden oluşur. Kayın hısımlığı ise evlenmeyle birlikte eşin ailesiyle oluşan hısımlıktır.
Aynı aileye mensup olmaktan dolayı kendiliğinden doğumla birlikte oluşan hısımlıktır. Düz hat kan hısımlığı; çocuk, anne, baba, dede, annanne, babanne, büyükanne, büyükbaba şeklinde aynı hat üzerinden devam eden hısımlıktır. Bu hısımlığa, usul-füru hısımlığı da denilmektedir. Aynı zamanda üstsoy-altsoy hısımlığı da denilmektedir. Bu hısımlıkta derecelendirme şöyledir:
Düz hat kan hısımlığında evlenme yasağı 3. dereceye kadardır. 3. derece dahil olmak üzere bu kişilerin birbirleri ile evlenme yasağı bulunmaktadır eşler a. Üvey kardeşler içinde bu yasak 3. derece dahil olmak üzere geçerlidir. Örneğin, dayı ile yeğeni evlenemezler. Üvey kardeşler birbirleri ile evlenemezler. Oysa, kuzenler birbirleri ile evlenmelerinde aile hukuku açısından bir sakınca yoktur.
Kişilerin birbirleriyle evlenmeleri sonucu oluşan hısımlık, kayın hısımlığıdır. Bir eşin bir kişiyle hısımlık derecesi neyse, diğer eşin aynı kişiyle hısımlık derecesi de aynı dereceden olur.
ÖNEMLİ : Eşler birbirinin hısımı değildir.
Kayın hısımlığında evlenme yasağı sadece üstsoy-altsoy arasındadır. Evlilik sona erdikten sonra eşin kardeşi ile evlenilebilir. Eşin sadece anne ve babası ile evlenilemez.
Bir kere kurumuş olan kayın hısımlığı hep devam eder. Evlilik sona ermiş olsa bile devam eder. Dolayısıyla bir kadın boşandıktan sonra kocasının ilk evliliğinden olan oğlu ile evlenemez. Evlilik sona erdikten sonra karı ve koca arasında yeni bir kayın hısımlığı tahsis edilemez. Koca, boşandığı eşinin tekrar evliliğinden doğan kızı ile evlenebilir. Çünkü burada eski koca ile yeni doğan kız arasında hısımlık oluşmamıştır.
Evlat edinmede hısımlık sadece evlat edinenle evlatlık arasında oluşur. Henüz evlatlığı edinmemiş eş ile, evlatlık arasında hısımlık ilişkisi doğmaz. Evlat edinenin annesi, babası ile kardeşleri ile evlat edinen arasında hısımlık oluşmaz. Sadece evlat edinenle, evlatlık arasında hısımlık doğmaktadır.
Evlatlık ile evlat edinen arasında evlenmek yasaktır. Aynı zamanda evlatlık ile evlat edinenin eşi ve altsoyu arasında mutlak bir evlenme yasağı vardır. Evlatlık ile üstsoy arasında evlenme yasağı yoktur.
