İdari Yargı Hakimliği Sınavı kota uygulaması nedir? İİBF kotası yüzde kaçtır? Kaç İİBF'li İdari Yargı Hakimi olabiliyor? Kota uygulamasına dair detayları yazımızda bulabilirsiniz.
Adalet Bakanlığı’nın Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi ÖSYM’ye yazılı kısmını yaptırdığı, kendi uhdesinde ise sözlü mülakatlarını gerçekleştirdiği İdari Yargı Hakimliği alımında, kota uygulaması nedir? Kota uygulamasına kimler tabidir? Kota kimlere ve ne şekilde uygulanmaktadır. Kotanın oranı kaçtır? Uygulanmasının detayları nelerdir? Merak ettiğiniz tüm bu soruların yanıtlarını yazımızda detaylı bir biçimde bulabilirsiniz.
İdari Yargı Hakimliği Nedir?
İdari yargı hakimliği, kısaca idari dava olarak nitelendirebileceğimiz davaların görülmesinde hüküm verme görevini gerçekleştiren meslek mensuplarının bütünü tarafından oluşturulan meslektir. İdari Yargı Hakimleri, İdare Mahkemeleri, Vergi Mahkemeleri, İstinaf Mahkemeleri veya Danıştay bünyesinde görev yapabilmektedirler. Bu görevlerini ifa ederken usul yönünden temelde İdari Yargılama Usul Kanunu, bazı hükümlerince kıyasen Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na tabidirler. Diğer hakimler gibi hakimlik teminatı çerçevesinde görevlerini yapan İdari Yargı Hakimleri 7200 ek göstergeye tabi olarak meslek hayatlarını sürdürmektedirler.
Nasıl İdari Yargı Hakimi Olunur?
Adayların İdari Yargı Hakimi olabilmeleri için önlerinde iki temel aşama bulunmaktadır. Bunlar ÖSYM tarafından gerçekleştirilen İdari Yargı Hakim Adaylığı yazılı sınavı ve bu sınavda başarılı olarak katılmaya hak kazanan adaylar için Bakanlık tarafından gerçekleştirilen İdari Yargı Hakim Adaylığı sözlü mülakatlarıdır. Bu aşamalara ek olarak idari yargı hakimi olmak isteyen adaylar için bir aşama daha getirilmiştir. Ancak getirilen bu yeni aşama, hali hazırda mezun olmuş adaylar için değil, bu aşamayı getiren kanunun yürürlük tarihinden sonraki tarihlerde üniversitelere kayıt yaptıracak adaylar için uygulanacaktır.
Bu aşamada gerçekleştirilecek sınavlara, uygulanacak olan gruplara göre aşağıda değineceğiz.
Kimler İdari Yargı Hakimi Olabilir?
Üniversitelerin Hukuk Fakültelerinden mezun olan adaylar ile yine üniversitelerde yer alan Siyasal Bilgiler, İktisat, İdari Bilimler ve Maliye alanlarından mezun olan adaylar Adalet Bakanlığı İdari Yargı Hakimliği sınavlarına başvuruda bulunma hakkına sahiptirler. Hukuk Fakültesi dışında okullardan mezun olan adaylar için ayrıca, lisans öğrenimlerinde yeteri kadar hukuk dersi almış olmaları şartını gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Bu konudaki yeterliği Bakanlık değerlendirmekte ve adaylara göre sınava girebilme durumuna dair duyuru yapmaktadır.
İdari Yargı Hakimi olmak isteyen adayların, mesleğe girmek için aşmaları gereken safhalara bir yenisini ekleyen 24 Ekim 2019 tarihli 7188 sayılı Kanun hükümlerine göre, Kanunun yürürlüğe girdiği 24 Ekim 2019 tarihinden sonra üniversitelere kayıt yaptıran adaylar için iki yeni sınav uygulamaya konulacaktır. Bu sınavlar;
-Hukuk Fakültesi mezunu adaylar için – Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı
-Siyasal Bilgiler, Maliye, İktisat ve İdari Bilimler alanlarından mezun adaylar için – İdari Yargı Ön Sınavı
Yukarıda belirtmiş olduğumuz adayların İdari Yargı Hakimliği sınavına başvuruda bulunabilmeleri için alanlarına göre gerçekleştirilecek olan bu sınavlardan başarılı olmaları şarttır. Aksi halde adayların İdari Yargı Hakimliği sınavına başvuruda bulunabilmeleri mümkün olmayacaktır. Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı’na dair detaylı bilgileri almak, sınavların konularını ve kapsamlarını incelemek için aşağıda yer alan yönlendirmelerden faydalanabilirsiniz;
İdari Yargı Hakimliği Sınavı Kota Uygulaması Nedir?
İdari Yargı Hakimliği sınavına girişte, mesleğe alınacak adayların sayılarının tespitinde belirli bir kota uygulanmaktadır. Uygulanan kota, mesleğe alınacak Hukuk Fakültesi dışında kalan adayların sayısını, toplam sayının %20’si ile kısıtlamaktadır. Bu uygulama 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu’nda yer alan ilgili hükümde gerçekleştirilen değişiklikler ile belirlenmektedir.
Geçtiğimiz yıl 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kota uygulaması kaldırılmış ve mesleğe alınacak aday sayısının tespitinde, mesleğe girme hakkı olan İİBF/SBF mezunu adaylar için herhangi bir sayı kısıtı konulmamıştır. Ancak kotasız alım uygulaması yalnızca bir sınav sürmüş ve 2019 İdari Yargı Hakimliği sınavı ile birlikte uygulanmak üzere 24 Ekim 2019 tarihinde yayımlanan 7188 sayılı Kanun’un 2802 sayılı Kanunda yapmış olduğu değişiklik ile kota uygulaması yeniden getirilmiştir.
Yapılan değişiklik ile birlikte 2802 sayılı Kanunun Adayların Nitelikleri başlıklı 8.maddesi şu şekle gelmiştir;
“…hukuk fakültesinden mezun olanlar dışından alınacak adaylar bakımından, her dönemde alınacak aday sayısının yüzde yirmisini geçmemek üzere, hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yüksek öğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olmak”
İdari Yargı Hakimliği Sınavı İİBF/SBF Kotası Nasıl Uygulanmaktadır?
İdari Yargı Hakimliği mesleğine girişte kota; mesleğe alınacak örneğin 100 adayın en fazla 20 tanesinin Hukuk Fakültesi dışında adaylardan oluşmasını öngörmektedir. Bu kotanın uygulamasında yer alan %20’lik oran azami bir rakamı ifade etmektedir. Yani örneğimize göre 20 kişiden daha az kişinin de mesleğe alınması söz konusu olabilecektir. Ancak sayı 20’yi hiçbir şekilde geçemeyecektir.
Yüzde yirmilik kotanın uygulanması yazılı sınavı kazanma aşamasında uygulanmamaktadır. Yani 100 kişilik bir alımda yazılı sınavda başarılı olarak sözlü mülakata katılmaya hak kazanacak azami aday sayısı olan 300 kişinin içerisinde en fazla 20 adet İİBF/SBF mezununun olması şeklinde değil, sözlü mülakatlar neticesinde tespit edilecek başarılı adayların içerisinde 20’den fazla İİBF/SBF mezununun olmaması şeklinde uygulanmaktadır. Dolayısıyla başarılı olması durumunda sözlü mülakatlara katılma hakkı elde edecek adayların tamamının İİBF/SBF mezunu olmasında herhangi bir mani bulunmamaktadır. Ancak her durumda mesleğe alınacak aday sayısı toplam aday sayısının yüzde yirmisini geçemeyecektir.
