İdari Para Cezası Nedir?

Türkiye Cumhuriyeti yürürlükte bulunan mevzuatına göre iki tür para cezası mevcuttur. Bunlardan birincisi idari para cezası ikincisi adli para cezası olarak belirlenmiştir.  İki para cezasını birbirinden ayıran tek fark yaptırım kararı vermeye yetkili olan kurumdur. Adli para cezası yalnızca mahkemelerce, suç olarak düzenlenmiş bir fiil işlenirse verilebilir ancak idari para cezası uygulamaya yetkili kurum sayısı oldukça fazladır.

Farklı kanunlarda hukuka aykırı olduğu belirtilen ancak suç olarak düzenlemesi ağır olacağı düşünülen filler kabahat  olarak belirtilir. Yürürlükte olan 5326 sayılı Kabahatler Kanunu  ana hatlarıyla kabahat kavramı ile ilgili zamanaşımı, itiraz merci gibi usule ilişkin konuları düzenlemiştir. Bununla birlikte kabahat teşkil edecek onlarca hukuka aykırı fiil farklı mevzuatlarda düzenlenmiş olup genel kanun özel kanun çatışması durumunda kabahatler kanunu değil konuyu özel olarak düzenleyen bir hüküm varsa öncelikli olarak uygulanacaktır. Örnek vermek gerekirse Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı kapsamında kabahat teşkil eden bir fiile uygulanan yaptırım için özel bir itiraz merci veya zamanaşımı süresi belirtilmişse bu durumda 5326 sayılı kanun uygulama alanı bulmaz.

İdari Para Cezası İtiraz Süresi Kaç Gün?

MADDE 27- İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir.

(2) Mücbir sebebin varlığı dolayısıyla bu sürenin geçirilmiş olması halinde bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde karara karşı başvuruda bulunulabilir. Bu başvuru, kararın kesinleşmesini engellemez; ancak, mahkeme yerine getirmeyi durdurabilir.

(3) Başvuru, bizzat kanunî temsilci veya avukat tarafından sulh ceza mahkemesine verilecek bir dilekçe ile yapılır. Başvuru dilekçesi, iki nüsha olarak verilir.

(4) Başvuru dilekçesinde, idarî yaptırım kararına ilişkin bilgiler, bu karara karşı ileri sürülen deliller açık bir şekilde gösterilir. Dilekçede ayrıca, başvurunun süresinde yapılmasını engelleyen mücbir sebep dayanaklarıyla gösterilir.

(5) İdarî yaptırım kararının mahkeme tarafından verilmesi halinde bu madde hükmü uygulanmaz.

Görüldüğü üzere idari pazara cezasına nereye itiraz edilir 27. Maddede açıkça belirtilmiştir, idari para cezasına karşı 15 gün içinde sulh ceza mahkemesine başvurulur.  İdari para cezası tebliğ edilirken metinde mutlaka itiraz süresi ve itiraz makamı belirtilmesi zorunludur.

Kabahatler Kanunu kapsamında idari para cezaları için iki farklı zamanaşımı süresi belirlenmiştir. Bunlardan birincisi olan soruşturma zamanaşımı (2-8 yıl) fiilin işlendiği zaman ile soruşturma arasında geçen zamanı düzenlerken yerine getirme zamanaşımı idari para cezası tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar miktarına göre 3 ile 10 yıl arasında değişir.

İdari Para Cezasına Nereye İtiraz Edilir? 

Eğer yalnızca idari para cezası yaptırımı uygulanmışsa sulh ceza hakimliğine, idari para cezası yaptırımı yanı sıra iş yeri mühürleme, aracı trafikten men etme veya başka bir yaptırım daha uygulanmışsa idare mahkemesi’ne başvuru yapılacaktır.

İdari Para Cezası Soruşturma Zamanaşımı

MADDE 20.- (1) Soruşturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten dolayı kişi hakkında idarî para cezasına karar verilemez.

(2) Soruşturma zamanaşımı süresi;

a) Yüzbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde beş,

b) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde dört,

c) Yirmibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç,

d) Yirmibin Türk Lirasına kadar idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde iki,

Yıldır.

(3) Nispî idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde zamanaşımı süresi sekiz yıldır.

(4) Zamanaşımı süresi, kabahate ilişkin tanımdaki fiilin işlenmesiyle veya neticenin gerçekleşmesiyle işlemeye başlar.

(5) Kabahati oluşturan fiilin aynı zamanda suç oluşturması halinde suça ilişkin dava zamanaşımı hükümleri uygulanır.

İdari Para Cezası Yerine Getirme Zamanaşımı

MADDE 21.- (1) Yerine getirme zamanaşımının dolması halinde idarî para cezasına veya mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar artık yerine getirilemez.

(2) Yerine getirme zamanaşımı süresi;

a) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde yedi,

b) Yirmibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde beş,

c) Onbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasına karar verilmesi halinde dört,

d) Onbin Türk Lirasından az idarî para cezasına karar verilmesi halinde üç,

Yıldır.

(3) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin zamanaşımı süresi on yıldır.

(4) Zamanaşımı süresi, kararın kesinleşmesi tarihinden itibaren işlemeye başlar.

(5) Kanun hükmü gereği olarak idarî yaptırımın yerine getirilmesine başlanamaması veya yerine getirilememesi halinde zamanaşımı işlemez.

Yaygın olarak muhatap olunan bazı idari para cezası türlerini ilgili mevzuat hükümleri ile brilikte ele alıp incelemeye çalışacağız.

• HGS-OGS para cezası

• Kapalı Mekanda Sigara Kullanma

• Trafik Cezası

• Bakaya kalma cezası

• Sigortasız işçi çalıştırma cezası

En sık karşı karşıya kalınan idari para cezası yaptırımlarıdır. Size tebliğ edilen metinde nereye itiraz edeceğiniz, kaç gün içinde itiraz etmeniz gerektiği, ödemenin nereye yapılması gerektiği yer almak zorundadır. Yargı kararları ve Anayasa hükümleri gereği yukarıda sayılanlardan herhangi birinin eksik olduğu tebligat usulsüz tebligat olacak ve hukuk dünyasında değer kazanmayacaktır. Tüm idari para cezaları PTT üzerinden tebligat metni ile gidilerek ödenebilmektedir. NEDİR ?

Merak ettiklerinizi forum sayfamızı kullanarak sorabilirsiniz.