İnternet Hakkında İlk Kez Duyacağınız 15 Bilgi

Hemen hemen her gün onlarca farklı amaçla kullandığımız internet nasıl çalışıyor? Biz işlemlerimizi kolayca yaparken arka planda neler oluyor? İnterneti yönetebilen merkez veya merkezler var mı? Bir ülkenin internet erişimi kesilebilir mi?

1. İnternetin ilk hali ARPANET nedir?

Modern internetin öncüsü olan ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network), acil ticari veya askeri uygulamalar olmadan iddialı araştırma projelerine fon sağladığı bilinen bir askeri şubesi olan Gelişmiş Araştırma Projeleri Ajansı tarafından finanse edilen akademik bir araştırma projesiydi.

Başlangıçta, ağ yalnızca Utah Üniversitesi’ni Kaliforniya’daki üç araştırma merkezine bağladı. ARPANET, paket anahtarlama adı verilen ve küçük “paketlere” verileri bölen, böylece ağ üzerinden verimli bir şekilde iletilebilecekleri yeni bir teknolojiyi geliştirmeye çalışan bir testti. Ayrıca daha pratik bir amacı vardı: pahalı bilgi işlem kaynaklarının daha verimli kullanılmasını sağlamak. Bilgisayar bilim adamları bazen bilgisayar satın almak için “ARPA” parasını kullandılar ve kurum ARPANET’in üniversitelerin bu pahalı kaynakları daha verimli bir şekilde paylaşmalarına izin vermesini umuyordu. İlk ARPANET uygulamalarından biri, bir ARPANET sitesindeki bir araştırmacının başka bir sitede bir bilgisayara giriş yapmasına izin veren Telnet’tir.

İnternet Editörü Maaşı 2023 Ne Kadar?

2. 1970 Yılında internetin ilk hali ARPANET birden fazla noktaya yayıldı

1970’lerin sonunda, ARPANET, Harvard ve MIT gibi Doğu Yakası okulları dahil olmak üzere 13 düğüme (server) büyüdü. İlk düğümler arasında Bolt, Beranek ve ARPANET’in kurulması için gerekli mühendislik işini yapan bir mühendislik danışmanlık şirketi olan Newman (BBN) vardı. Her bir ARPANET sitesi, Arayüz Mesaj İşlemcisi olarak bilinen bir yönlendiriciye sahipti. Bunlar yaklaşık yarım milyon dolara mal oldu.

3. 1982: ARPANET topluluğu büyüdü

ARPANET ikinci on yılına girerken, hâlâ büyük ölçüde ABD ile sınırlı kaldı. Akademik kurumlar ağa katılmak için federal finansmana bağımlıydılar, bu nedenle düğüm sayısı yavaşça arttı. 1982’ye kadar, ağın sadece yaklaşık 100 düğümü vardı. Ancak bu canlı bir çevrimiçi topluluğu desteklemek için yeterliydi. Facebook ve Twitter’dan çok önce, ARPANET, ağa erişimi olan bilgisayar bilimcilerinin iletişim halinde kalmasına izin verdi. Usenet adında yeni bir bülten tahtası sistemi 1980 yılında icat edildi ve hemen yakalandı. Usenet, kullanıcıların programlama ipuçlarını, tarifleri, şakaları, bilim kurgu hakkındaki görüşlerini ve daha fazlasını değiştirmelerini sağlayan konuya göre düzenlenmiştir.

4. 1984: ARPANET internet oldu

Başlangıçta, tüm ARPANET ABD ordusu tarafından yönetiliyordu. Ancak ağ operatörleri, merkezi bir ağın büyümeye devam ederse sonunda yönetilemez hale geleceğini fark etti. Ağın merkezi olmayan bir “ağ silsilesi” olarak yeniden düzenlenmesi gerektiğine karar verdiler. Palanlanan bu şemaya göre, farklı ağlar farklı kuruluşlar tarafından kontrol edilir, ancak tüm ağlar ortak standartlar kullanarak iletişim kurabilir ve ortak bir “internet” oluşturur. ABD ordusı, bilgisayar bilimcilerinden Robert Kahn ve Vint Cerf’ten bunu mümkün kılmak için yeni ağ standartları geliştirmelerini istedi. Sonuç, TCP / IP olarak bilinen bir dizi standart oldu. Bu standartlar, internet üzerinden iletilen temel veri paketleri biçimini belirledi. 1 Ocak 1983’te, ARPANET, modern internetin doğumunu işaretleyen TCP / IP’yi kullanmaya başladı. TCP / IP’ye geçiş, kullanıcı bakış açısından fazla fark yaratmadı – e-posta ve Telnet gibi uygulamalar, daha önce olduğu gibi çalıştı. Ancak yeni standart, yeni ağlar için giriş engelini azaltarak daha hızlı ağ büyümesi için zemin hazırladı. Yeni internete bağlanan ilk yeni ağlardan biri, ülke genelinde bilgisayar bilimleri bölümlerini bağlamak için Ulusal Bilim Vakfı tarafından finanse edilen CSNET’tir. kamu haber

1983’te TCP / IP kullanarak birbirleriyle iletişim kuran ARPANET ve CSNET düğümlerinin (“Phonenet” etiketli) birbirine bağlanması başarıldı! Böylece ilk kez iki farklı ağ arası iletişim kurulmuş oldu. ARPANET 1990 yılında hizmet dışı bırakıldığında, interneti oluşturan birçok ağdan sadece biriydi. Bugün, internet 40.000’den fazla farklı ağdan oluşmaktadır. Bu ağlar, 1970’lerde geliştirilen TCP / IP standartlarını kullanarak Cerf ve Kahn ile hala iletişim kuruyorlar.

5. NSFNET: İlk internet omurgası

1980’lerde, Ulusal Bilim Ağı, Amerika Birleşik Devletleri çevresinde birçok süper teknoloji merkezini finanse etti. 1986’da, ajans bu süper hesaplama merkezlerini birbirine bağlamak ve ülke çapındaki araştırmacıların bunları kullanmasına izin vermek için NSFNET adlı bir TCP / IP tabanlı ağ yarattı. Birincil amaç, bilgisayar bilimleri araştırmacılarının süper bilgisayarlara giriş yapmasına ve akademik araştırma yapmasına izin vermekti. Ancak NSF, NSFNET’i bu amaç ile sınırlandırmamaya karar vererek, ağın çok çeşitli akademik amaçlar için kullanılmasına izin verdi. Sonuç olarak, NSFNET, internetin farklı bölümlerinin iletişim kurmasını sağlayan yüksek hızlı, uzun mesafeli ağ olan internetin “omurgası” oldu. NSFNET ile doğrudan bağlantısı olmayan okullar, onları birbirine ve en yakın NSF düğümüne bağlayan bölgesel ağlar oluşturmak için birlikte çalıştı.

Bu dönemde NSFNET’e bağlı 6.000 ağ vardı ve bunların üçte biri yurtdışında bulunuyordu. Bu, artan sayıda üniversitedeki öğrencilerin ve öğretim üyelerinin e-postaya, Usenet’e ve hatta World Wide Web adlı yeni icat edilmiş bir uygulamaya erişebilmesi anlamına geliyordu. NSFNET resmen ticari olmayan kullanımla sınırlandırılmış olmasına rağmen, kar amacı gütmeyen şirketler de giderek ağa bağlanıyor ve ardından internetin ticarileşmesi için bir ortam hazırlıyorlardı.

6. İnternet küresel bir ağ haline geldi

1993’te internet hala ABD tarafından yönetiliyordu, ancak inanılmaz bir hızla gerçekten küresel bir ağ haline geliyordu. Kullanıcıların yemek tarifleri, tv şakaları, programlama ipuçlarını ve daha fazlasını geliştirmelerini sağlayan bir yapı haline geliyordu. Dünya’nın hemen her ülkesinden siyasetçiler, bilim insanları, akademisyenler bu ağa bir şekilde katılmak istiyordu.

7. Dünya nasıl çevrimiçi oluyor: 2012’de sabit internet yayılımı

İnsanların internete giriş yapmasının iki temel yolu vardır: evde veya ofiste sabit bir geniş bant bağlantısı üzerinden ve cep telefonunda veya tablette kablosuz bağlantı yoluyla. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’nden gelen  veri, popüler sabit internet erişiminin dünyadaki popülerliğinin altını çizmektedir. İnternet erişiminin dünyanın birçok yerinde yaygın olduğunu, ancak Sahra altı Afrika ve Orta Doğu’nun çoğunda hala oldukça az olduğunu bilinmektedir. Sabit internet erişimi, bir müşterinin evindeki birden fazla cihazın internete erişmesine izin verir. Sabit bağlantılar, Netflix gibi gerçek zamanlı video akışı hizmetleri için de idealdir, çünkü kablosuz bağlantıdan daha yüksek kapasiteye sahip olma eğilimindedirler.

8. Dünya nasıl çevrimiçi oluyor: 2012’de mobil internet dağılımı

Gelişmiş dünyada, insanlar genellikle önce internet erişimine sabitlenmiş ve daha sonra mobil internet cihazları edinmişlerdir. Ancak bazı gelişmekte olan ülkeler sabit genişbant ağlarının yapımını tamamen atlıyorlar.Mobil düşük maliyetlidir, çünkü tek bir cep telefonu kulesi yüzlerce müşteriye hizmet verebilir. Örneğin, Mısırlıların yüzde 2,7’si evde genişbant servisi kullanmaktadır ancak Mısırlıların 10’u cep telefonunu kullanarak internet erişimine sahiptir.

Aynı şekilde Gana, Özbekistan, Endonezya, Güney Afrika ve Nijerya’da benzer. Mobil internet erişiminin, izole bölgelerdeki insanlar üzerinde kıymetli etkileri olabilmektedir. Çiftçiler gibi yıllardır geleneksel kabul edilen meslekler dahi pazardaki son gelişmeler hakkında bilgi edinmek için cep telefonlarını kullanabilir ve ekinleri için alabilecekleri miktarı artırabilir. Bazı cep telefonu operatörleri, geleneksel bankacılık sistemine erişimi olmayan kişilerin elektronik ödemeler yapmalarına olanak tanıyan sofistike ödeme yetenekleri de sunmaktadır. Japonya, Güney Kore ve İsveç dahil olmak üzere, insanlardan daha fazla mobil internet aboneliği bulunan zengin ülkelerde bir çok kişinin iki veya daha fazla akıllı telefonu, tableti veya diğer bağlı mobil cihazları bulunmaktadır.

9. IP adreslerini kim kontrol ediyor

İnternetin çalışması için herkesin benzersiz bir İnternet Protokolü (IP) adresine ihtiyacı var. Bu adreslerin dağılımını koordine etmek için internet beş bölgeye ayrılmıştır. Her bölgeye yönetmesi için yüz milyonlarca IP adresi atanmıştır. Maalesef, IPv4 olarak adlandırılan orijinal internet mimarisi, yalnızca yaklaşık 4 milyar adrese izin veriyor ve ağ, kendine arz edileni neredeyse tüketti. Sorun özellikle Asya gibi nüfusu hızlı büyüyen bölgelerde hızla tırmanmaktadır. Mühendisler bu soruna uzun vadeli bir çözüm geliştirdi: IPv6 adlı yeni bir internet standardına geçme. IPv6, dünyanın asla tükenmeyeceği çok sayıda potansiyel adres sunar. Ancak IPv6’nın kabulü yavaş olmuştur. Bugün, internet trafiğinin ezici çoğunluğu eski standardı kullanıyor. Ancak birkaç IPv4 adresi kaldıysa da gelecekte internete katılan kişilerin IP kullanmaktan başka çareleri kalmayacak

10. Alan Adları ve uzantıları nasıl belirleniyor?

IP adresleri bunun gibi sayısal bir formata sahiptir: 216.146.46.10. Ancak, insanlar için tercihiniyap.net gibi alan adlarını hatırlamak daha kolaydır. Etki alanı adı sistemi (DNS, domain name server), tercihiniyap.net gibi bir web sitesini görüntülemek isteyen bilgisayarlara hangi IP adreslerine erişeceklerini söyleyen bir dizin sistemi gibi çalışmaktadır. Bununla brlikte ülkelerinde alan adı uzantıları olması zorunludur. Örneğin bizim ülkemizin ki “tr” olarak belirlenmişken, İspanya “es” , Yunanistan ise “gr” olarak belirlemiştir.

11. Dünyadaki fiber optik kablolar

Günümüzde, bilgiyi uzun mesafelerde aktarmanın en hızlı yolu fiber optik sistemidir. Bilgiyi ışık darbeleri olarak taşıyan uzun, ince cam şeritleri olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır. Tek bir fiber saniyede 100 milyar bit (100 Gbps, tipik bir ev genişbant bağlantısından yaklaşık on bin kat daha hızlı) iletebildiğinden ve bir kablo yüzlerce fiber içerebildiğinden, tek bir kablonun iletişimi için yeterli kapasiteye sahip olabilir. milyonlarca kullanıcı. Tüm bu veriler, fiber optik kablolardan akarken verileri toplamak için çeşitli teknikler geliştiren Ulusal Güvenlik Ajanslarına karşı çaresiz olduğumuz da bir gerçektir.

12. İnternet erişimi Mısır’da 2008’de nasıl kesintiye uğradı?

Fiber optik kablolar bakır kablolara gören daha kırılgandır. 2008’de Orta Doğu ülkelerini Hindistan’a bağlayan iki fiber optik kablo koparak Mısır ve Hindistan’da birçok internet kullanıcısı için aksamalar yaşandı. Bazı basında çıkan haberlerde, hasarın Akdeniz’in dibine sürülen bir gemi çapasının neden olduğunu belirtti, ancak Mısırlı yetkililer kabloların hasar gördüğü sırada bölgede hiçbir gemi olmadığını söyledi. Kesintinin kesin nedeni hala gizemini koruyor.

13. İnternetten kopma riski olan ülkeler

Bazen internet erişimi kazalar nedeniyle bozulur veya tamamıyla kopar. Ancak teknik arıza gibi görünen bazı durumlarda, kasıtlı yapılan hükümet politikalarıdır. Örneğin, 2011 Tahrir Meydanı protestoları sırasında Mısır hükümeti Mısır’ın internetin ağın geri kalanıyla olan bağlantılarını kesti. Bu teknik olarak mümkündü çünkü Mısır’ın dış dünyayla olan bağlantıları bir avuç büyük şirket tarafından kontrol ediliyordu. Haritalar, hangi ülkelerin bu tür sansür riski altında olduğunu dış dünyayla yeterince fazla bağlantısı olup olmadığını gösteriyor. ABD gibi bazı ülkelerde, dış dünyayla düzinelerce bağlantı kuruluyor ve bu da ABD internetinin kasıtlı olarak kapatılmasını neredeyse imkansız hale getiriyor. Diğer ülkeler daha az sayıda bağlantıya sahiptir ve buna bağlı olarak sansüre karşı da malesef daha savunmasızdır.

14. Suriye’nin en büyük şehri 2013 yılında internetten düştü!

Nisan 2013’te, Suriye’nin en büyük şehri olan Halep, iç savaş sırasında meydana gelen bazı kesintilerden dolayı internetten birkaç saat kayboldu. Suriye’nin güney bölgelerine denizaltı fiber optik kablolarından internet erişimi sağlanmakla birlikte, Halep internete Türkiye’ye toprak bağlantısı yoluyla ulaşmaktadır. Kesinti, bölgedeki çatışmalardan kaynaklanan kazara hasardan mı, yoksa  Esad rejiminin isyancıların Halep’in internet erişimini kasıtlı olarak bozup bozmadığı netleştirilememiştir. Washington Post’un haberinde belirttiği gibi, “Suriye’deki İnternet kesintileri Esad rejimi için uygun zamanlarda, ilginç tesadüfler yaşanıyor”.

15. İnternete devletlerin müdahalesi olmadan erişmek hayal değil

2000’lerin başından beri hayal edilen süreçte artık sona yaklaştık. MİT gibi üniversitelerin dahil olduğu birden fazla merkezde yaklaşık 22 mil üstümüzden uydular yardımıyla internetin evlere ulaştırılmasına hazırlanılıyor.

Tekonoloji forum sayfamızı ziyaret ederek daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

Fatih WiFi Şifresi – Güncel Fatih İnternet Şifresi