İşsizlik Nedir Türleri Nelerdir

İşsizlik Nedir?

İşsizliği tanımlayabilmek için öncelikle “İşsiz” kime denir bunu irdelemek gerekmektedir. İşsiz, Dünya Çalışma Örgütü yani International Labour Organization ILO tarafından yapılan tanımlamaya göre;

-Piyasada belirlenmiş cari ücret ve çalışma saati koşullarında,
-Çalışma isteğinde olan
-İş arayan
-Ancak buna rağmen iş bulamayan kişidir.

Bir ülkedeki bireylerin bu şartlar altında iş bulamama durumu ise işsizlik kavramını ortaya çıkarmaktadır. Ülkede çalışma çağında bulunan “aktif nüfus”un iş bulamaması durumu var ise, işsizlik var demektir. Peki aktif nüfüs ne demektir?

Aktif Nüfus; Bir ülkede yaşayan ve çalışma çağı olarak nitelendirilen, 15 – 64 yaş aralığındaki kişilerin oluşturduğu nüfustur. Eğer bir ülkede bu aralıkta yer alan bireyler ne kadar yüksek oranda çalışma hayatındaysa, işsizlik o kadar düşük olur. Bu kişilerin çalışma oranı düştükçe, işsizlik oranı artar. Yani ikisi arasında ters bir orantı söz konusudur.

İşsizlik Türleri Nelerdir?

İşsizlik Konularına göre şu şekilde tasnif edilebilir;

Devrevi İşsizlik; Bir ekonomide yalnızca belli dönemlerde meydana gelen işsizliktir. Bu işsizlik türünü iki ana başlık altında değerlendirebiliriz.

-Konjonktürel İşsizlik

Konjonktürel İşsizlik, ülkenin üretim kapasitesinde dönem dönem ortaya çıkan dalgalanmalar neticesinde, daralmaların meydana gelmesi ortaya çıkan işsizliktir.

-Mevsimlik İşsizlik

Mevsimlik işsizlik özellikle ekonomisi tarıma dayalı ülkelerde ortaya çıkmaktadır. Bazı tarım ürünlerinin üretiminde belli dönemlerde çalışana ihtiyaç olması, bu dönemlerin dışında kalan periyotta bu kişilerin işsiz kalmasına yol açar. Yine benzer şekilde turizm ve inşaat sektörlerinin de mevsimsel koşullardan etkileniyor olması, bu işsizliği ortaya çıkarabilmektedir.

Friksiyonel (Arızi – Geçici) İşsizlik

Çalışan kişilerin, çalıştıkları esnada işten ayrılıp, başka bir sektöre yönelmesi veya aynı sektörde başka bir iş aradıkları dönemde maruz kaldıkları işsizliktir. Yeni mezun olmuş kişilerin iş arama süreci de bu kapsamda değerlendirilmektedir. Kısmi ve geçici niteliklidir. Ekonomi tam istihdam düzeyinde iken dahi var olan bir işsizliktir ki buna doğal işsizlik denilmektedir.

Yapısal İşsizlik

Bu işsizlik türü ekonominin yapısından kaynaklıdır. İş arayan kişilerin, becerileri, seçtikleri meslek, yerleşim ve benzeri sebepler ile piyasanın yapısının birbiri ile uyumsuzluğu nedeniyle bu işsizlik ortaya çıkmaktadır.

Doğal İşsizlik;

Yukarıda Firksiyonel İşsizlik içerisinde bahsettiğimiz doğal işsizlik ekonomide Friksiyonel (Geçici – Arızi) İşsizlik ile Yapısal İşsizliğin toplamıdır. Ekonomi tam istihdam düzeyinde dengede iken bile bu işsizlik oranı var olmaktadır.

İradi ve Gayrı-İradi İşsizlik; 

-İradi İşsizlik yani diğer bir anlamıyla, gönüllü işsizlik, piyasada belirlenmiş olan cari fiyat koşullarını kabul etmediği için çalışmayan kişilerin oluşturduğu işsizlik türüdür.

Diğer bir ortaya çıkış biçimi ise; bekleme işsizliği diğer bir deyişle spekülatif işsizliktir. Bu durumda işsiz olan kişi; çalışmama gerekçesi olarak geri çevirmiş olduğu ücretin marjinal faydasını, boş zamanının marjinal faydasından daha düşük görmektedir. Bu durumda kişi ileri bir dönemde bunu telafi edeceği bir iş bulabileceğini düşünmektedir.

-Gayrı-İradi İşsizlik;

Aslında klasik anlamda bildiğimiz işsizlik durumudur. Kişi; piyasada belirlenmiş cari ücret ve çalışma saati koşullarında çalışma arzuzundadır ancak iş bulamamaktadır.

Bölge ve Sektör İşsizliği

Belli sektörlerin ve bölgelerin, teşviklerinin ve sübvansiyonlarının ortadan kalkması, bunların ilgi olmaktan çıkması sebebiyle daralması ile ortaya çıkan işsizliktir.

Gizli İşsizlik – Açık İşsizlik

Gizli İşsizlik, belli bir üretim sektöründe çalışanların bir kısmı işi bırakıp ayrılsa da üretimin daralmayacağı sonucunu doğuran işsizlik türüdür. Bunun sebebi ise bu kişilerin üretim süreçlerindeki marjinal verimliliklerinin sıfır olmasıdır. Yani bu kişilerin fiilen üretime hiçbir katkıları yoktur, onlar olmasa da aynı düzeyde iş üretilecektir. Bu nedenle işsiz kalmaları işsizliğe herhangi bir etki yapmamaktadır. Bu işsizlik türü daha çok gelişen ülkelerde kırsal kesimde tarım sektöründe görülmektedir.

Açık İşsizlik ise; Kişinin geçimini sağlamak üzere bir işinin olmamasıdır.

Türkiye’de İşsizlik

2017 itibariyle Türkiye’de işsizlik oranı Ocak ayında yüzde 13 iken Aralık ayında yüzde 10,7’ye gerilemiştir. 2018 yılında ise güncel olarak Ekim 2018 itibariyle işsizlik oranı; yüzde 10,8 olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemi olan Ekim 2017’de bu oran yüzde 10,7 idi. Yani geçen yılın aynı dönemine göre işsizlik oranı yüzde 0,1 artış göstermiş oldu. NEDİR ?