İthalat Nasıl Yapılır, Bir Eşya Yurt Dışından Nasıl İthal Edilir?

Dünya ekonomi piyasaları büyük bir hızla küreselleşmeye devam ederken, ülkelerin birbirleri olan ticari ilişkileri de aynı hızda artmaya devam etmektedir. Çok uluslu şirketler başta olmak üzere küreselleşen dünya ekonomi piyasalarına önemli yeri olan şirketler, dış alım ve dış satıma dayalı bir ticari modelle piyasaları elinde tutmaktadırlar. Uluslararası iktisat literatüründe karşılaştırmalı üstünlükler teorisinin gerçekliğini kabul ettiğimiz de hiç bir ülkenin salt milli ekonomisine dayanan bir sistem geliştirmesinin imkansızlığı ortaya çıkmaktadır. Bu teoriye göre her ülkenin diğer ülkelere göre daha fazla sayıda ve daha az maliyetle üretecekleri ürünler bulunmaktadır. Bu ülkenin diğer ülkelere göre daha fazla ürün üretmesi anlamına gelen bu teoride karşılaştırmalı üstünlük söz konusudur. Ülkenin üstünlüğünü sağlayan başat faktörler; doğal faktörler, beşeri faktörler, hammadde fazlalığı, teknolojik gelişmeler, iş gücü fazlalığı ve diğer etmenler olarak sayılabilmektedir. Ülkemiz açısından bu teoriye baktığımızda, ülkemiz akdeniz ülkesi olması nedeniyle akdeniz meyve ve sebzeleri konusunda Avrupa’nın iç kesimlerinde bulunan ülkelere göre karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptir. Bu üstünlük ülkemizde yetişen Akdeniz meyve ve sebzelerinin Avrupa ülkelerine ihraç edilmesini sağlamaktadır. Tam tersi açıdan olaya baktığımızda da Avrupa ülkelerinde üretilen bir çok ürün açısından bu ülkelerin ülkemize göre karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu görülmektedir. Dolayısıyla biz de bu ürünlerin ithalatını yapmak suretiyle ekonomimizi dengede tutarız.

Ülkeler arası ekonomik rekabeti ortaya koyan başat faktörlerin başında dış satımın yani o ülke açısından ihracatın fazla olması gelmektedir. İhracatı ithalatına göre fazla olan ülkeler, ekonomik olarak güçlü ülkeler olarak adlandırılmaktadır. Tam tersi durumda dış ticaret açığı fazla olan ülkelerde ise dış alım yani ithalat fazla iken, dış satım yani ihracat daha azdır. Ülkemiz çok uzun yıllardır ithalatı, ihracatından fazla olan ülke konumundadır. Bu durum ülkemizde dış açığı meydana getirirken, dışa bağlımlılık oranımızı da arttırmaktadır. Devletimiz yaıtırımcılara ciddi anlamda teşvik ve katkı sağlayarak ihracatımızın artması konusunda bir çok hamle yapmaya devam etmektedir. Buna rağmen henüz dış satımı, dış alımın önüne çıkardığımızı söylemek mümkün görülmemektedir. 

Peki dış ticarete katkı sağlamak amacıyla ithal ürünler getirmek isteyen bir firma, bu ithalatı nasıl gerçekleştirir? Yurt dışından eşya ithalatı nasıl yapılır? Bu konu hakkında bilgi vermeye çalışalım.

İthalat Nasıl Yapılır, Bir Eşya Yurt Dışından Nasıl İthal Edilir?

Yurt dışından ithal edilmek istenilen bir eşyanın beş önemli ayağı bulunmaktadır. Bunlar yurt dışında istenilen ürünü istenilen kalitede üretecek firmanın bulunması ve bu firma ile anlaşma yapılması, bu ürünün yurt dışı gümrük işlemlerin tamamlanması, ürünün ülkemize gelmesini sağlayacak uluslararası nakliye işlemlerinin ayarlanması, ürünün ülkemize geldikten sonra ithal gümrük işlemlerinin tamamlanması ve son olarak ürününü firma ulaşmasının sağalanmasıdır. Bunlar içerisinde en zor aşama ithalat aşamasını gerçekleştirileceği Türk gümrük idarelerinde gerçekleştirilecek işlemler aşamasıdır. Biz daha çok bu konunun üzerinde duracağız.

Öncelikle yurt dışından ülkemize gelen ithalat ürünleri, sınır kapılardan iç bölgelerde bulunan gümrük müdürlüklerine sevk edilir. Bu ürünler iç gümrüklerde bir dizi işlemlere tabi tutulur. Bu ürünü ithal edecek firmanın bir gümrük müşaviri ile anlaşma sağlaması şarttır, kendi bünyesinde gümrük müşaviri çalıştırmıyor ise. Gümrük müşaviri bu anlaşma ile birlikte firmaya ürüne ait gümrük işlemlerini tamamlaması noktasında yardımcı olmaktadır. Gümrük müşaviri ürünle ilgili ürün henüz yurt dışından gelmeden bir araştırma ve inceleme yapmaktadır. Gümrük müşavirleri bu araştırma neticesinde ürün için alınması gereken yurt dışı evraklarını, ürün için geçerli olan GTİP kodu üzerinden ülkemizde aranan ithalat izin belgelerini, ürünün ülkemizdeki vergi oranları vs. gibi bilgileri tespit eder. Bunları firma sahibine ileterek ürünle ilgili tahlil, analiz ve yurt içi standartları açısından bir engelle kaşılaşılıp karşılaşılmayacağına dair bilgileri iletir. Bütün bu süreç sonunda eşyanın gümrük idarelerince kontrol işlemleri gerçekleştirilir. Herhangi bir sıkıntı ile karşılaşılmaması durumunda bu eşyaya ait gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve ticaret politikası önlemleri alınarak ithalat işlemi tamamlanır.