Memur Olma Yaş Sınırı Kaç? Memurlukta Yaş Sınırı Mağdur Ediyor!

Her sene binlerce aday kamu kurumlarında memur olarak görev alabilmek adına çalışıyor, sınavlara katılıyor, çeşitli safhalardan geçiyor. Bu adayların çoğunun aklında soru işaretine yol açan konulardan birisi de memuriyete girişte yaş sınırı olup olmadığı hususudur. Memuriyet için yaş sınırı var mı? Memur olma yaşı kaçtır? Kaç yaşından sonra memur olarak atanmak mümkün değildir? Son yıllarda artan yaş sınırı mağduriyetlerinin sebepleri, ortaya çıkardığı sorunlar ve bunlara çözüm olabilecek önerilerimiz nelerdir? Detayları haberimizde bulabilirsiniz;

Nasıl Memur Olunur? Memur Olma Şartları Nelerdir?

Kamu kurumlarında yer alan memur kadrolarına atanmak isteyen adayların öncelikli olarak bazı genel şartları taşıyor olmaları gerekmektedir. Bu şartlar memuriyet giriş ile diğer tüm kaidelerin düzenlendiği 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Şartlar başlıklı ikinci bölümünde yer alan Genel ve Özel Şartlar başlıklı 48. maddesinde düzenlenmektedir. Bu maddeye göre devlet memuru olmak isteyen adayların;

1) Türk Vatandaşlığı
2) 40.madde yaş şartlarına sahip olmak.
3) 41.madde öğrenim koşullarına sahip olmak.
4) Kamu hakkından mahrumiyeti olmamak.
5) TCK – 53.madede belirtilen süreler geçmiş dâhi olsa kasti bir suç sebebiyle bir yıl ve daha fazla süreli hapis cezasına veya affedilmiş dahi olsa devlet güvenliğine karşı işlenen suçlar ile Anayasa düzenine ve düzenin işleyişine karşı suçlar, irtikap, zimmet, dolandırıcılık, rüşvet, hırsızlık, güveni kötüye kullanım, sahtecilik, hileli iflas, edimin ifasına ve ihaleye fesat karıştırma, suç kaynaklı mal varlığını aklamak ve kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamış olmak.
6) Askerlik ile alakası olmamak, askerlik çağına gelmemiş veya askerlik çağına gelmiş ise bile askerlik vazifesini gerçekleştirmiş ya da bu vazifeyi tecil ettirmiş olmak veya yedek sınıfa alınmış olmak.
7) Görevini yerine getirmesine mani olacak düzeyde akıl rahatsızlığı sahibi olmamak.
8) Güvenlik veya arşiv araştırması gerçekleştirilmiş olmak.

şartlarını taşıyor olmaları gerekmektedir.

Memur Olmada Yaş Sınırı Var Mıdır? Memur Olma Yaşı Kaçtır?

48. maddeden atıf yapılan 40. maddede; “Genel olarak 18 yaşını tamamlayanlar Devlet memuru olabilir.” hükmü yer almaktadır. Bu hüküm kısaca devlet memurluğu için yaş alt sınırını belirlemektedir. Meslek ve sanat okullarından mezun olanların ise 15 yaşlarını doldurarak bu hakkı elde edebilecekleri yine aynı madde içerisinde düzenlenmiştir. Yani normal şartlarda 18 yaşını dolduran herkes diğer şartları sağlıyor olmaları durumunda devlet memuru olarak atanabilmektedirler.

Devlet Memurları Kanunu’nda memur olabilmek için yaş alt sınırı tespit edilmişken, herhangi bir üst sınıra yer verilmemiştir. Bu konuda düzenleme olmadığından adayların girmek istediği Kurumların mesleklere alım yönetmelikleri bu konuda belirleyici olmaktadır. Kurumlar farklı unvanlardaki alımları için farklı yaş üst sınırı belirleyebilmektedir. Kurumlar arasında da yine benzer şekilde farklılıklar olabilmektedir. Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan Ek-40. maddede A Grubu alımlar için 35 yaşını doldurmamış olmak hükmü düzenlenerek istisnai bir üst sınır getirilmiştir.

Hangi Memurluklar İçin Yaş Üst Sınırı Uygulanmaktadır?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi tüm kadrolar için aslında yaşın alt sınırını Kanun çiziyorken üst sınır konusunda bir düzenleme olmadığından bu konudaki düzenlemeyi Kurumlar gerçekleştiriyor. Bu bağlamda Kurumlar farklı unvanları için farklı yaş sınırları belirleyebilmektedirler.

• Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından gerçekleştirilen KPSS B Grubu sınavlarından alınan puanlar ile merkezi atamaya başvuracak adaylar için herhangi bir yaş şartı öngörülmemiştir.
• Öğretmen adayları için 2017 yılına kadar “Kırk yaşını doldurmamış olmak.” hükmü yer almaktaydı. Ancak yapılan düzenleme ile öğretmen adaylarının atanmalarında yaş sınırı kaldırılmıştır.
• Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen alımlarda da yine yaş üst sınırı uygulanmaktadır ve bu sınır otuz yaşından gün almamak olarak belirlenmiştir.
• Adalet Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Adli Yargı Hakimliği ve İdari Yargı Hakimliği sınavları neticesinde mesleğe alınacak adayların, sınavlara katıldığı gruba göre yaş sınırları değişkenlik göstermektedir. Mezun grubundan sınava girmek isteyen adaylar için bu sınır otuz beş iken, Avukatlık mesleğinden geçiş grubundan mesleğe girmek isteyen adaylar için kırk beş olarak belirlenmiştir.
• KPSS A Grubu ile adayların girmek istedikleri kariyer meslekler olan Uzman Yardımcılığı, Denetmen Yardımcılığı, Denetçi Yardımcılığı, Stajyer Kontrolörlük, Müfettiş Yardımcılığı gibi kadroların alım süreçlerinde Kurumların neredeyse tamamı otuz beş yaşını doldurmamış olmak şartını aramaktadır. Bunun dayanağı ise Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan Ek-40. madde hükmüdür. Buna istisna olabilecek daha düşük sınırlar da bulunabilmektedir. Bu sınırlar daha çok sözleşmeli personel olarak istihdamda bulunacak Kurumlar tarafından uygulanmaktadır. Özellikle A grubu alımları kapsamında sayabileceğimiz Banka alımlarında, Merkez Bankası alımlarında, diğer Finans Kuruluşu alımlarında otuz beşten daha düşük yaş sınırları belirlenebilmektedir.

Memuriyete Girişte Yaş Sınırı Uygulaması Adayları Mağdur Etmiştir

Yukarıda dile getirmiş olduğumuz yaş sınırları özellikle son dönemde binlerce adayı mağdur etmiştir. İşin aslı 2010 – 2015 döneminde gerçekleştirilen sınavların ve alımların şaibeli duruma gelmesi o dönemde çeşitli sebeplerle atanamamış binlerce adayı yaş sınırının üzerine çıkarmış ve bu adayların durumu herhangi bir şekilde tazmin edilmemiştir. O günlerden 15 Temmuz 2016 fetö darbe girişimine kadar bu şekilde oluşan mağduriyetler, 2016 sonrası dönemde alımların ciddi şekilde azalması, güvenlik soruşturmaları sebebiyle süreçlerin ciddi şekilde uzaması ile Kurumların alım yapma sıklığının düşmesi sebebiyle mağduriyet katlanarak artmıştır. 2018 ve 2019 yılında KPSS puanı almış olan binlerce aday, süreç içerisinde gelen az sayıda alımlarda yerleşememiş ve bir çoğu yaş haddine ya dayanmış ya da bu haddi devirmişlerdir.

Uzunca süre kamu personeli olmak adına çabalayan adayların bu uygulama ile onca uğraşı boşa gitmiş, bir anlamda hem zaman hem de ciddi bir emek israfı ortaya çıkmıştır. Hayatlarının verimli çağlarında, devlete hizmet etmek için kütüphanelerde, masa başlarında yıllarını geçiren bunca adayın böyle basit bir biçimde yitmesi adayların kendi hayatlarında bir kayıp olduğu kadar devletimiz için de beşeri sermaye kaybı anlamına gelmektedir. Bu adayların yeniden kazanılması adına yaş şartlarında esneme yapılması gündeme getirilmesi artık tabii bir zorunluluk halini almıştır.

Memur Alımlarında Yaş Mağduriyeti Nasıl Giderilebilir?

Bu şekilde hakkını yitirmiş olan adayların hakkının tazmini yaş koşulunun bir nebze esnetilmesi ile mümkün olacaktır. Bu konuda emsal teşkil edebilecek uygulamalardan birisini kısa süre önce Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi, yayınlamış olduğu yönetmelik ile ortaya koymuştur. 19 Kasım 2019 tarihinde yayınlanan PTT Personel alım yönetmeliğinde yaş şartı, evvelki alımlardan farklı olarak 1 yıl ileri taşınmış ve 2019 yılında alım gerçekleştirilememesi sebebiyle ortaya çıkan dezavantaj giderilmeye çalışılmıştır. Söz konusu düzenlemeye dair detayları aşağıda yönlendirmesine yer verdiğimiz haberimizde inceleyebilirsiniz;

Memuriyete girişte adayların yaş sınırına takılması sebebiyle oluşan mağduriyetlerin giderilmesi adına güzel bir örnek ortaya koymuş olan PTT’nin yapmış olduğu uygulama takdir edilesidir ancak yeterli değildir. Genel standart olan 35 yaş sınırının, en azından 40 yaşa çıkarılması orta vadede mağduriyetleri ciddi şekilde tazmin edecektir. Gerek fethullahçı terör örgütünün kamu personel alımlarını da terörize ettiği dönemde defalarca mülakatlardan elenmiş adayların içine düştüğü mağduriyet gerekse 2016 sonrası adeta dibe vurmuş olan alımlardan dolayı puanlarını kullanamadan sürecin dışına çıkmak zorunda kalan adayların yaşadıkları mağduriyet bu şekilde belli oranda giderilebilecektir.

Bu konuda devlet büyüklerimizin hassasiyet göstereceklerine inanıyor, bu tazmini başlatmaları için başta Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere tüm üst yöneticilerden, adaylar adına istirhamda bulunuyoruz. Şeyh Edebali’nin “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın” düsturu üzere tavır belirlenmesi konusunda inancımızı koruyor, tüm adaylara bu mağduriyetlerinin giderilmesi hususunda desteğimizi bildiriyoruz.

Kamu personel alımlarında yaş sınırı konusu hakkında merak ettiklerinizi sormak, diğer adaylarla istişare etmek ve bilgi almak adına FORUM sayfamızı ziyaret etmek için Tıklayınız!