Sabahları yorgun kalkmanızın ve gün boyu uykulu gezmenizin nedeni uyku bozukluğu olabilir?

Yazıyı okumaya başlamadan önce horlama, tanıklı apne ( uyku sırasında solunum durmasına tanık olan kişiden alınan bilgi ile anlaşılır) ve gündüz aşırı uykululuk hali olan bireylerin aşağıdaki test sorularını işaretlemesi ve toplam puanı kaydetmesi önerilir. Kamu Haber

Koronavirüse Yakalanan Kişilerde Psikolojik Rahatsızlıklar Görülüyor

Uyku boyunca solunum yolunun üst bölgesindeki, anatomik yumuşak dokuların gevşemesi nedeniyle meydana gelen hava yolu daralması ile hava akım hızını arttırır. Dar bir pasajdan hızla geçen hava; üst solunum yolunun desteksiz dokularını titreterek horlama dediğimiz gürültülü sesleri ortaya çıkarır. Gündelik yaşamda espri konusu olan bu durum, horlayan bireyi ve ailesini de etkileyen rahatsız edici sosyal bir sorundur. Horlama erişkin erkeklerin yaklaşık %25’ini etkilediği düşünülen bir sorundur. Erkeklerde, kadınların yaklaşık 2 katı sıklıkta görülmektedir.

Horlamaya uyku apnesinin eşlik ettiği durumlarda, kişilerin gündüz sürekli uyku hali, mesleki performanslarında azalma izlenmektedir. Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun 10 sn süre veya daha fazla süre ile durması ya da hava akımının %50 oranında azalmasıdır.

Her horlamaya uyku apnesi eşlik etmez. Bu durumun ayırımıiçin ileri testlerin yapılmasına gerek vardır.

Uyku apnesi ayrıca pek çok kronik hastalığın oluşmasında rol oynamaktadır.

Bunlar :

·        Hipertansiyon

·        Kalp hastalıkları

·        İnmeler

·        Ruhsal ve davranışsal değişiklikler

·        Ritim bozuklukları ve hatta ölüm

Kansızlık Nedir? Kansızlık Belirtileri Nelerdir?

Belirtileri  nelerdir?

Uyku apnesi hastalarının en yaygın şikayeti, gün içerisinde aşırı uykulu olma hali, ağır horlama ve sık sık uyanmaların olduğu bölünmüş uykudur. Bu hastaların sabahları baş ağrıları, kas- eklem ağrısı ve mide bulantılarının eşlik ettiği asit reflü şikayetleri vardır. Diğer şikayetler ise, entelektüel bozulmalar, sinirli davranışlar,çevrelerindeki insanlarla tartışmaya, oburluk yapmaya yatkınlık ve depresyondur.Ayrıca gündüz olan aşırı uyku hali, pek çok iş kazası ve trafik kazasının nedeni olarak gösterilmektedir.

1.     Tıkayıcı uyku apne sendromu

2.     Merkezi uyku apne sendromu

3.     Miks uyku apne sendromu ( her ikisinin birlikte görüldüğü) şeklinde görülebilir.

Tıkayıcı uyku apne sendromu

Üst hava yolu düzensizlikleri nedeniyle meydana gelen durumdur. Erkeklerde %24, kadınlarda: %9 oranında görülmektedir. Yukarıda da bahsedildiği gibi pek çok kronik hastalığın nedenidir.

Riske yol açan durumlar nelerdir?

• Şişmanlık

• Yaş

• Erkek cins

• Sigara, alkol, uyuşturucu madde kullanımı

• Eşlik eden hastalıklar

• Genetik faktörler

Horlama, tanıklı apne ve gündüz aşırı uykululuk hali olan bireylerin yukarıdaki testten aldıkları puan 10 ve üzeri ise uyku apnesi açısından bir uyku laboratuvarında değerlendirilmeleri gerekir.

Merkezi uyku apne sendromu: Bu tip apnelerde üst hava yolu düzensizliği olmayıp, merkezi sinir sistemindeki problemler nedeniyle solunum durmaları görülür. Nörolojik hastalıklar, bazı ilaçların kullanımı ve dağcılarda tırmanış sırasında yüksek irtifalara çıkılması sonucu görülebilir.

Uyku laboratuvarında neyapılıyor?

Uyku bozuklukları olan bu hastaların, gece boyu uyku sırasında solunum tipleri, beyin dalgaları, göz hareketleri, kalp ritimleri ve vücut hareketleri incelenerek kaydedilmektedir. Bu teste  polisomnografi adı verilir.

Yukarıda bahsedilen belirtileri olan hastalar bu laboratuvarda 1 gece uyutularak incelenir. Uyku bozukluğu saptanan durumlarda tedavi amacıyla ve tedavi sonrası fayda görüp görmediğini kontrol etmek için tekrar uyutulabilir. Geçici veya uzun süredir uykusuzluk çeken her hastaya uyku tetkiki yapılması zorunlu değildir. Bu hastaların hepsi değilse bile büyük birbölümü ilaç veya davranışsal tedavi ile iyileşebilecek hastalardır.

Uyku apnesi olan hastaların, apnelerinin sıklığına göre tedavi verilir. Her bireyin muhakkak kulak, burun ve boğaz muayeneleri yapılmalıdır. Üst hava yolunda sorun olmayan bireylerin uyku süresindeki apnelerinin sayısı belirlenir.  Hafif derecedeki hastalıkta, kilo verme, sigara ve alkol kullanmama, solunumu bozan ilaçlardan kaçınma ve uyku hijyeni ile ilgili önerilerde bulunulur. Bazı olgularda cerrahi operasyonlar önerilse de başarı şansı düşüktür. Orta ve ağır olgularda PAP tedavisi önerilir.

PAP tedavisi nedir ?

CPAP ve BPAP denilen cihazlar ile uygulanır. Hava yolunun gece sürekli açık kalmasını sağlamak için kullanılan cihazlardır. CPAP ve BPAP aletleri özel bir burun maskesi, bu maskeye hava gelmesini sağlayan hortum ve devamlı pozitif basınç ya da iki seviyeli pozitif basınç üreten bir tür hava kompresöründen oluşur. Bu cihazlar ağız içinde sürekli ya da değişken bir pozitif basınç yaratıp dokuların gevşemesini ve hava yolunu daraltmasını engelleyerek etkisini gösterir. Doğal olarak, bunun için gerekli olan hava basıncı her hastada farklıdır. Bubasınç düzeylerine uyku laboratuvarında cihaz ile yapılan ek bir uyku testinde karar verilir.

Bahsedilen riskleri ve uyku kalitesinin hayatımızdaki önemi nedeniyle; horlama, uyku apnesi ve sürekli uyku hali olan bireylerin, uyku laboratuvarı bulunan merkezlere başvurmaları önerilmektedir.