Sağlık Fizikçisi Nedir?Nasıl Sağlık Fizikçisi Olunur?

Sağlık Fizikçisi Nedir? Nasıl Sağlık Fizikçisi Olunur?

Sağlık hiç ölmeyen bir alan ve içinde pek çok branşı barındıran bir meslek dalıdır. Bunlardan biri de Sağlık fizikçisi mesleğidir. İlgili alanlarda eğitim gören kişi bu alanda kendini geliştirebilmektedir.

Bir mesleği ve öncesinde o mesleği icra etmeyi sağlayacak bir üniversite bölümünü tercih etmeden önce adaylar o meslek hakkında bilgi toplamak isterler, toplamalıdırlar.

Bu adayın kurmayı düşündüğü hayata dair bazı fikirler vereceği için önemli bir eylemdir. Bu bakış açısıyla bizler okurlarımıza derleyebildiğimiz kadar bilgiyi derleyerek meslekler hakkında bilgi içeren yazılar yazmaya çalışıyoruz. Bu yazımızda sağlık fizikçisi mesleği hakkında bilgiler bulabileceksiniz.

Sağlık fizikçisi kimdir, nedir sorusuna başlamadan evvel sağlık fizikçisi nasıl olunur sorusuna cevap vermek ve sağlık fizikçisi görevlerini sıralamak yerinde olacaktır çünkü sağlık fizikçisi, sağlık çalışanları arasında en farklı mezuniyet şartı aranan ve en fazla görevi bulunan mesleklerden bir tanesidir.

NASIL SAĞLIK FİZİKÇİSİ OLUNUR? KİMLER SAĞLIK FİZİKÇİSİ OLARAK ÇALIŞABİLİRLER?

Sağlık fizikçisi olabilmek için özellikle kamuda olabilmek için merkezi atamalarda ÖSYM 7335 nitelik kodlu özel şartı aramaktadır, o özel şart ise şudur:

Sağlık Fizikçisi pozisyonlarına, fizik, fizik mühendisliği veya nükleer enerji mühendisliği eğitimi üzerine radyoterapi fiziği, diagnostik radyoloji fiziği veya nükleer tıp fiziği dallarının birinde yüksek lisans mezunu olan, Devlet Personel Başkanlığınca bilgileri alınan ve değerlendirme sonucu atanabilecek durumda bulunan adaylar başvurabilecektir.

Burada da görüldüğü üzere adayların bu aşamaları geçmesi, sonrasında KPSS’ye girmesi ve yeterli bir puan alıp merkezi atamada kadro açılmasını beklemesi gerekmektedir.

SAĞLIK FİZİKÇİSİ NE İŞ YAPAR? GÖREVLERİ NELERDİR?

Hem sağlık fizikçisi kimdir hem de ne iş yapar sorusunun cevabını biraz da sağlık fizikçisi görevlerine bakarak anlamak mümkün olacaktır. Sağlık Bakanlığı yönetmeliğine göre sağlık fizikçisinin görevleri şu şekildedir:

• Radyoterapi uygulamalarında, radyasyon onkolojisi uzmanının tedavi önerileri doğrultusunda; uygun olan iyonlaştırıcı radyasyon kaynak ve cihazlarını seçmek, tedavi planlamalarını ve doz hesaplamalarını yapmak, tedavi uygulanmasında hazır bulunmak
• Çocuk hasta ve gebelik gibi durumlarda ve radyoaktif implant uygulamalarında özel doz hesaplamalarını yapmak
• Radyasyon güvenliği komitesinde yer almak
• Hasta ve yakınları ile çalışanların radyasyon güvenliğini sağlamak üzere birimin radyasyon güvenliği kurallarını hazırlamak ve uyumu denetlemek
• Tüm çalışanların kişisel dozimetre ölçüm sonuçlarını izlemek, değerlendirmek ve kayıtlarını tutmak ya da tutulmasını sağlamak
• Olası radyasyon kazalarına yönelik acil/tehlike durum planlarını hazırlamak, belirli aralıklarla kazalara yönelik tatbikatların düzenlenmesini sağlamak, tehlike gelişmesi halinde planda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmek
• Radyasyon kazası durumunda; radyoaktif materyalle çalışanların ve iyonlaştırıcı ışınların etkisine uğrayanların aldıkları dozları tespit ederek radyasyondan korunma sorumlusunun bilgisi dâhilinde gerekli sağlık kontrollerinin yapılmasını sağlamak, kaza raporlarını hazırlamak ve yetkili kuruluşlara iletmek
• Radyasyonla ilgili ulusal ve uluslararası mevzuatı izlemek ve uygulanmasında görev almak
• Tüm sistemlerin hatasız ve etkin kullanımı için gerekli talimatları ve rutin kalite kontrollerine yönelik protokolleri hazırlamak, rutin işlemlerin bu talimat ve protokollere uygunluğunu kontrol etmek
• Radyoaktif atık yönetiminin ulusal mevzuatta belirtilen şekilde yürütülmesini ve kullanılmış radyoaktif kaynakların güvenli bir şekilde transferini sağlamak
• Yeni kurulacak ya da kapasitesini artıracak radyasyon yayan bölümlerde gerekli yerleşim planlamalarının yapılmasına destek vermek, inşaat sırasında ve sonrasında gerekli kontrolleri ve radyasyon güvenliğini sağlayacak zırhlama hesaplamalarını yapmak
• Yeni alınacak cihazların teknik performanslarına yönelik özelliklerinin belirlenmesini ve seçimini, kabul testlerini ulusal/uluslararası protokollere uygun olarak yapmak
• Bakım ve onarımdan geçen cihazların kullanıma girmesini sağlamak üzere gerekli ölçümleri yapmak
• Cihazların etkin kullanımlarına yönelik olarak gerekli eğitimleri almak ve /veya ilgili personelin gerekli eğitimleri almasını sağlamak
• Radyasyon cihaz ve kaynaklarının mekanik ve dozimetrik kalite teminini, kalibrasyon işlemleri, kalite kontrolleri ve rutin bakım işlemlerinin yapılmasını sağlamak
• Bölümde çalışan fizikçi, tekniker ve teknisyenlere radyasyon fiziği, sayım ve görüntüleme sistemlerinin prensipleri, kullanılan klinik protokoller, görüntü işleme teknikleri, radyasyondan korunma ve olası radyasyon kazaları gibi konularda eğitim vermek
• Nükleer tıp ve diagnostik radyolojide; görüntüleme yöntemlerinin, sayısal görüntü işleme tekniklerinin ve klinik protokollerin optimizasyonunu yapmak
• Radyoizotop maddeleri ve iyonlaştırıcı ışın kaynaklarını usulüne uygun olarak depo ve muhafaza etmek, kullanıma sokmak üzere gerekli ölçümleri ve kabul testlerini yapmak, aktivite ölçümlerini yaparak kullanıma hazır hale getirmek, naklini sağlamak.
• Radyoizotop alan hastaların tecridinde ve radyoizotop atıklarının zararsız hale getirilmesinde, kullanılan alet ve malzemenin radyoaktiviteden arıtılmasında, radyasyon yayan cenazelerin muhafaza ve defnedilmesinde gerekli tedbirleri almak

SAĞLIK FİZİKÇİSİ ÇALIŞMA ŞARTLARI VE SAATLERİ NASILDIR?

Sağlık meslek mensuplarının çalışma şartlarından bahsediyorsak zorluktan bahsediyoruz demektir. Her sağlık meslek grubunun kendi içinde zorlukları bulunduğu gibi sağlık fizikçisi olarak görev yapmanın da en az diğerleri kadar sıkıntılı yanları bulunmaktadır.

Genellikle kapalı ve karanlık ortamda çalışma potansiyeline sahip bir meslek grubu olan sağlık fizikçiliği X ışınına maruz kalmaktadırlar. Bu konuların hem yönlendirilmesi hem de eğitiminin verilmesi noktasında görevleri bulunan sağlık fizikçileri insan hayatına kalıcı hasarlar oluşturabilecek aletlerle uğraştıkları için zorlayıcı bir meslek yapmaktadırlar. Bunun yanı sıra hastalarla uğraşmak veya denk gelirse anlayışsız astlar ve üstler ile çalışmak da mesleği zorlaştırıcı etkenler arasındadır.

Kamu personellerinin haftalık 40 aylık 160 saat mesaileri bulunmaktadır. Genellikle bu sağlık sektöründe çalışan personellerde daha uzun olmaktadır fakat radyoloji alanında çalışan personelin haftalık çalışma saati yasal açıdan 35 olarak belirlenmiştir. Bunun nedeni ise çalışılan aletlerin vücutta yaratabileceği tahribattır. Tabi ki buna yüzde yüz uyuluyor demek de doğru olmayacaktır. Hastaneden hastaneye kurumdan kuruma nöbetler vs. ile ek mesailer çıkabilmektedir ama genel haliyle çalışma şartlarının ve çalışma saatlerinin böyle olduğunu söyleyebiliriz.