Sayıştay Denetçi Yardımcılığı

Sayıştay Denetçi Yardımcılığı

Sayıştay denetçi yardımcılığı hem zor hem de dikkat gerektiren bir meslek grubudur. Bu mesleği tercih etmek isteyenler için kısa kısa bilgiler sunduk. Sayıştay denetçi yardımcılığı sürecini yazımızın devamında öğrenebilirsiniz.

Sayıştay; 1862 yılında kurulan ve Osmanlı’da temelleri atılmış olan devletin şeffaflaştırılması ve denetlenmesi fonksiyonunun en önemli kurumudur. Açıkçası 2010 yılına kadar Sayıştay hakettiği saygınlığa ve etkinliğe sahip değildi.

2010’da çıkarılan kanun ile yetkileri genişletilen ve hakettiği yere gelen kurum bir sene sonrasında yeniden bir kısıtlamaya uğramış da olsa halen ülkemizin en önde gelen kurumlarının başında gelir. Sayıştay’ın yaptığı görevleri kanundan evvel Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu yürütmekteydi. YDK’nın lağvedilmesi ile yetkileri ve isteyen personeli Sayıştay’a geçerek daha etkin, özgün bir denetim sahasına kavuşuldu.

Öncelikle kurumun görevlerinden bahsedelim; Sayıştay’ın 2 temel denetim biçimi vardır. Bunlar;-Düzenlilik Denetimi ve Performans Denetimidir. Düzenlilik Denetimi; Kamu idarelerinin gelir, gider ve malları ile bunlara ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespitini, Performans Denetimi ise; hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergelerle ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesini içermektedir.

Sayıştay’ın denetim alanı; Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarını, mahallî idareleri, sermayesinde doğrudan veya dolaylı olarak kamu payı olan özel kanunlar ile kurulmuş anonim ortaklıkları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç diğer kamu kurumları ve bunlara bağlı veya bunların kurdukları müessese ve birlikleri.

Kamu idareleri tarafından yapılan her türlü iç ve dış borçlanma, borç verilmesi, borç geri ödemeleri, yurt dışından alınan hibelerin kullanımı, hibe verilmesi, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla ilgili diğer hususları; tüm kaynak aktarımları ve kullanımları ile Avrupa Birliği fonları dahil yurt içi ve yurt dışından sağlanan diğer kaynakların ve fonların kullanımını. Denetler ve bu denetim raporlarını Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunar.

Sayıştay Meslek Mensupları; Bildiğiniz gibi Sayıştay adına denetimi Sayıştay Denetçileri yapmaktadırlar. Şu an Sayıştay’da 800 civarı meslek mensubu bulunmaktadır. Bu noktada bir açık söz konusudur ancak Sayıştay belli kalite baremini yitirmemek için çok yüklü alımlar yapmayacaktır.

Sayıştay Denetçi Yardımcısı ve Sayıştay Denetçisi Maaşı Ne Kadar?

Mesleğe Giriş;

Sayıştay, Denetçi Yardımcısı alımlarını ÖSYM ile yaptığı protokoller doğrultusunda öncelikle 2 aşamalı sınav ile yapmaktadır. (Bu 2 aşamalı sınav sürecine dahil olabilmek için 2017’den itibaren adayların KPSS P48 ile başvuru yapması istenecektir. Kaç taban puan olacağı henüz netleşmiş değildir. netleştikçe yazımıza eklenecektir.)

Bu sınavlar;

Eleme Sınavı;

Alan Bilgisi(60 Soru)

HUKUK(20); Anayasa, İdare, Medeni, Borçlar, Ticaret Hukuku.
İKTİSAT(20); İktisat Teorisi, Mikro İktisat, Makro İktisat, İktisat Politikası, Para-Banka-Kredi
Maliye(20); Maliye Teorisi, Maliye Politikası, Bütçe, Vergi Hukuku, Türk Vergi Sistemi.

+++

Yeni yapılan yönetmelik değişikliği ile artık %20 ağırlığa sahip olacak şekilde MUHASEBE Testi de sınava eklenmiştir. Yeni sistemde, Diğer derslerden 5’er azaltılarak her alan dersi 15’er soru olabilir. MHUY sınavına benzer bir yapı görebiliriz. Netleştikçe bu bilgileri yazımıza ekleyeceğiz.

Genel Yetenek(15): Türkçe – Matematik
Genel Kültür(15): Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Dünya Tarihi, Sanat Tarihi, Türkiye Coğrafyası, Vatandaşlık, Güncel Bilgiler.

Arkadaşlar eleme sınavının en zorlu tarafı, süre kısıtı. Sorular aşırı zor olmamakla beraber kaliteli ve ölçücüdür. Süre kısıtı da oyalanma lüksünüzü ortadan kaldırmaktadır. Yani sınav hazır olan birisi için daha çok ‘En az hata yapma sınavı’ anlamına gelmektedir.

Sınavda puan hesaplanmasında her alanın farklı ağırlıkları vardır,

Yapılan son düzenlemelerle birlikte alanların ağırlıkları şu şekilde güncellenmiştir.

Genel Kültür(%10)

Genel Yetenek(%10)

Hukuk (%20)

İktisat (%20)

Maliye (%20)

Muhasebe (%20)

KLASİK SINAV;

Söylediğimiz gibi ilk sınavı geçebilen sayıda aday ikinci aşamaya katılma hakkı elde ederler. Bu aşamayı yine ÖSYM düzenlemektedir. Sınav içeriği ise şu şekildedir;

1-HUKUK; Anayasa Hukuku, İdare Hukuku, İdari Yargı, Medeni Hukuk (Genel Esaslar, Kişiler Hukuku, Eşya Hukuku), Borçlar Hukuku(Genel Esaslar)

2-İKTİSAT; İktisat Teorisi, İktisat Politikası, Mikro ikt., Makro İkt., Para-banka-kredi

3-MALİYE; Maliye Teorisi, Maliye Politikası, Bütçe, Vergi Hukuku, TVS

4-KOMPOZİSYON; Bu kısım ekonomik/mali altyapınızı ve muhakeme becerinizi, güncel gelişmeler ile harmanlama becerinizi ölçmeye yöneliktir. Bu becerilerinizi geliştirmek adına alan bilginize ek olarak, ekonomi makalelerini takip etmenizi, bazı ciddi olaylar üzerine yazılmış kitapları okumanızı ve de güncel olarak ekonomik göstergeleri/rakamları takip etmenizi öneririm. Olayları şimdiden yorumlamaya çalışın. Bu beceriniz ancak böyle gelişecektir.

5-MUHASEBE veya TİCARET HUKUKU alanlarından biri seçmeli. ( Bu iki alandan birisi başvuruda seçilecek ve değiştirilemeyecektir.)

-Klasik sınav aşamasında ise alınacak kadronun 3 katı kadar kişi üçüncü ve son aşama olan Mülakata kalmaya hak kazanacaktır. Bu hakediş için tüm derslerin ortalaması 70 puan ve üzerinde olmalıdır. Ancak eğer mülakata katılmaya hak kazanacak sayıda aday 70 ve üstü puan alamazsa, 70’ten aşağı olan kişilerden gerektiği kadar aday en yüksek olandan başlanarak 70 puana tamamlanır ve mülakata kalmaya hak kazanırlar.

-Mülakattan sonra başarılı olanlar ise ülkenin en prestijli mesleklerinden birisi olan Denetçi Yardımcılığına adım atacaktırlar. Bu aşamayı geçmek içinse yine 70 puan almak ve kadro sayısı kadar aday içinde bulunmak gereklidir.

Denetçi Yardımcılığı Adaylığı;

-Mesleğe girdiğiniz zaman sizi 2 senelik zorlu bir tempo beklemektedir. Bir yandan zorlu mevzuat eğitimi ile uğraşırken diğer yandan da denetimlere başlayacaksınız. Üstadlarınızın refakatinde denetim grubunuz ile kurumlara denetimlere gideceksiniz.

-2 senelik bu sürecin ardından YETERLİK sınavı yapılacak. Yeterlik sınavı tüm eğitimde gördüğünüz mevzuattan ve mevzuat içeriğine uygun derslerden oluşacak ve KLASİK usulde yapılacaktır. Bu sınavda her bir ders alanından asgari 50 puan, Genel ortalamada ise 70 puan almanız gerekmektedir. Belli şartlarda ek sınav hakkınız bulunmakla beraber şartlar çok da esnek sayılmaz. O yüzden sizi mesleğe girişten sonra da yoğun bir ders temposu bekleyecek.

-Ayrıca Yeterlik sınavını geçmeniz şartına ek olarak ‘olumlu sicil’ alma zorunluluğunuz da olacak. Bu durumda mesleğe layık birisi olmanız icap etmektedir. O ağırlığı taşıyamayacak kişiler bir süzgeçten daha geçmektedirler.

-Tüm bu aşamaların ardından Denetçi Yardımcısı olarak atanacaksınız.-Adaylık süresince 3800 tl civarında bir ücret alacaksınız. Yeterlikten sonra ise maaşınız stajı tamamlamış olan hakimlerle eşitlenerek 6000 tl civarına yükselecektir.

Özlük Hakları ve İmkanlar; Sayıştay Denetçileri 7200 ek gösterge ve hakimlik teminatına tâbi olarak çalışmaktadırlar. Bir anlamda ‘mali hakim’ diyebileceğimiz denetçiler hakimlik mesleğine tâbi sayıldıklarından tüm imkanlardan aynı şekilde faydalanmaktadırlar. Devlet Memurları Kanunu’na tâbi çalışanların aksine 3 senede değil, 2 senede bir derece almaktadırlar. Mesleği belki de en özel kılan durum bu olsa gerek. Yurtdışı imkanları oldukça gelişmiş bir kurumdur. Meslek mensuplarını eğitim, araştırma, seminer gibi sebeplerle sık sık yurtdışına göndermektedir.

Çalışma şartları;

Çalışma yeriniz aslen Ankara Sayıştay Başkanlığı olacaktır. Ancak takdir edersiniz ki ülkenin farklı yerlerinde, farklı kurumları denetlemeye gidilecektir. Denetim gruplarına ayırıldıktan sonra bu turnelere çıkacaksınız. En iyi koşullarda yapacağınız bu turnelerde ortalama işiniz 4-5 ay kadar sürebilecektir.(Denetlenen kurumun büyüklüğüne bağlı olarak)

İşin daha da yoğunlaşması durumunda, başka illerde Denetim Grup Başkanlıkları kurulabilir ve faaliyet bu şekilde daha koordineli hale getirilebilir .Denetime gittiğiniz her kurumda Sayıştay Denetçisi odası bulunmaktadır ve bu size tahsis edilen yerde dilediğiniz tüm evrak ve bilgiler size sunulmak zorundadır. Bu yönden yetkiniz oldukça geniş ve imkanlarınız gayet iyi olacaktır. Kurumun Ankara’nın güzel yerlerinde lojmanları mevcuttur. Çok ciddi olmayan rakamlar ile bu lojmanlarda kalma imkanına da sahip olacaksınız.

Denetim; Denetim Sayıştay Başkanlığı’nın amacı ve temel misyonudur. Bahsettiğimiz gibi iki temel denetim biçimi vardır ve bu belirlenmiş çeşitli yöntemler ile tatbik edilmektedir. Temel olarak denetim; kurumların hesapları incelenerek ve yapılan işlemlerin mevzuat ile uyumu irdelenerek yapılmaktadır. Denetim neticesinde bulgular raporlaştırılmaktadır. Denetim şekli ve aşamaları; Denetim, Planlama ve Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenir ve tatbik edilir. Yazılan raporlar ise; Rapor Değerlendirme Kurulu tarafından incelenerek karara bağlanır. Raporlar bu aşamadan sonra Sayıştay Genel Kurulunca derlenerek Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulacak şekilde son halini alır. Genel uygunluk bildirimleri de yine benzer şekilde Genel Kurulca neticelendirilir.

Mesleğin Size katacakları; Arkadaşlar meslek her şeyden önce başlı başına bir kariyer yolu açmaktadır. Devlet kademeleri içerisinde hızlı bir şekilde yükselme imkanı sunan kurum ayrıca sizleri özel sektörde de kullanabileceğiniz çeşitli donanımlarla donatmaktadır. Muhasebe yetkinliğiniz size YMM olma yolunu açar ve farklı bir yola sevk olabilirsiniz. 2 senede bir derece alarak ve hatta bunu yüksek lisans ve doktora ile desteklerseniz, çok hızlı bir şekilde birinci dereceye yükselebilir, çok da yaşlanmadan kamuda üst düzeylerde bir yönetici olabilirsiniz.

Sonuç; Sayıştay Denetçiliği mesleğine dair sizi daha fazla ayrıntıda boğmadan anlatabileceklerimiz şimdilik bu kadar. Bu meslek malumunuz çok emek isteyen ama karşılığı kat ve kat fazla olan bir meslek. Tüm bu saydığımız şeylere sahip olmanın yegane yolu ise çalışmak.Nasıl ve nereden çalışalım sorunuza yanıt olarak sayfamızda sınava dair çalışma metodolojisi ile yine sınava dair güncel bilgileri içeren yazımıza göz atabilirsiniz.

Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay Başkanı Emekli Maaşı ve İkramiyesi Ne Kadar?