SGK Denetmen Yardımcısı Hakkında Her şey

SGK Denetmen Yardımcısı Kimdir?

SGK Denetmen Yardımcısı hakkında her şeye yavaştan değinecek olursak ; Sosyal güvenlik kurumu bünyesinde istihdam edilen ve kendisine verilen kontrol, denetim gibi görevleri yerine getiren kişidir. Denetim, kontrol, inceleme gibi çeşitli görevlere haizdir.

SGK Denetmen Yardımcılığı Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilan ettiği koşullar ile alımı gerçekleştirilen ve SGK taşra teşkilatında görev yapan denetim personelidir. Yazımızda, SGK Denetmen Yardımcısı ne iş yapar? SGK Denetmen Yardımcısı nasıl olunur? SGK Denetmen Yardımcısı maaşı ne kadar? bunları detaylıca işleyeceğiz. 

SGK Denetmen Yardımcısı Nasıl Olunur?

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından taşra teşkilatında denetimleri gerçekleştirmesi için istihdam edilen Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcıları ve Sosyal Güvenlik Denetmenleri mesleğe toplamda iki aşamalı bir alım süreci ile alınmaktadırlar.

Adayların önce Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi ÖSYM tarafından gerçekleştirilen Kamu Personeli Seçme Sınavı Alan Bilgisi’nden Kurumun alım ilanında duyurmuş olduğu puan türlerinden gerekli puanı almış olması, sonrasında ise bu puanlar ile başvuruda bulunarak Kurumca düzenlenecek sözlü mülakata katılmaya hak kazanmış olması gerekmektedir. 

SGK Denetmen Yardımcılığı Alım Koşulları

SGK Denetmen Yardımcılığı alımı için adayların aşağıdaki koşullara sahip olmaları gerekmektedir;

-657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerince memuriyete dair temel koşulları taşımak. Bu koşullar şu şekildedir. Adayların;

1) Türk Vatandaşı olmaları gerekmektedir.

2) Kanunun 40.maddesinde yer alan yaş koşullarına sahip olmaları gerekmektedir.

3) Kanunun 41.maddesinde yer alan öğrenim şartlarını sağlamaları gerekmektedir.

4) Kamu haklarından mahrum olmamaları gerekmektedir.

5) Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilmiş olan süreler geçmiş bile olsa kasti bir suç sebebiyle bir yıl ve daha fazla süreli hapis cezasına veya affedilmiş dahi olsa devlet güvenliğine karşı işlenen suçlar ile Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı işlenmiş olan suçlar, irtikap suçu, zimmet suçu, dolandırıcılık suçu, rüşvet suçu, hırsızlık suçu, güveni kötüye kullanım suçu, sahtecilik suçu, hileli iflas suçu, edimin ifasına ve ihaleye fesat karıştırma suçu, suçtan kaynaklı olarak mal varlığı aklamak ve kaçakçılık suçlarından herhangi biri sebebiyle mahkumiyet almamış olmaları gerekmektedir

6) Askerlik ile alakalarının olmaması, askerlik çağına gelmemiş olmaları ya da askerlik çağına gelmiş olsalar dahi askerlik görevlerini gerçekleştirmiş olmaları veya bu vazifelerini tecil ettirmiş olmaları veya yedek sınıfa ayrılmış olmaları gerekmektedir.

7) Vazifelerini ifa etmelerine engel olacak seviyede akıl rahatsızlığı sahibi olmamaları gerekmektedir.

8) Güvenlik veya arşiv soruşturmalarının gerçekleştirilmiş olmaları gerekmektedir. 

-Adayların sözlü sınavın gerçekleştirildiği yılın ilk günü itibariyle otuz beş yaşını doldurmamış olmaları gerekmektedir. 

SGK Denetmen Yardımcılığı alımının ilk aşaması olan Kamu Personeli Seçme Sınavı’ndan adayların alması gereken puan türleri, en az kaç puan almaları gerektiği ve kaç katı kadar aday arasında yer almaları gerektiği hakkında bilgileri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz;

SGK Denetmen Yardımcılığı Başvuruları 

Yukarıda belirtmiş olduğumuz koşulları sağlayan adaylar öncelikli olarak bir ön başvuru gerçekleştirmektedirler. Bu ön başvuru Sosyal Güvenlik Kurumu’nun resmi sitesi üzerinden yapılmaktadır. Adayların yapacağı ön başvuru neticesinde alım yazılı yarışma sınavı ile gerçekleştirilecekse mesleğe alınacak olan aday sayısının 10 katı kadar aday, yalnızca sözlü mülakat ile gerçekleştirilecekse mesleğe alınacak aday sayısının 4 katı kadar aday arasında yer almaları gerekmektedir. İki grup bu sıralamada kendi içerisinde sıralanmakta ve ayrı taban puanlar belirlenmektedir. 

SGK Denetmen Yardımcılığı Sınavları

SGK Denetmen Yardımcılığı ön başvuru süreci geride kaldıktan ve mülakata katılacak adaylar ile katılacak son adayın puanı duyurulduktan sonra adaylar yazılı sınava gireceklerse yazılı sınav yerleri, sözlü mülakata gireceklerse sözlü mülakat tarihleri de adaylara duyurulur.

Adayların katılacakları yazılı sınav ve sözlü mülakatlar Ankara’da gerçekleştirilmektedir. Sözlü mülakatlar Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlık binası ile Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü binalarında girmektedirler. 

Alımın doğrudan sözlü mülakat ile yapılması durumunda KPSS puanlarına göre en yüksek puanlı, yazılı sınavla yapılması durumundaysa yazılı sınavda başarılı olan en yüksek puanlı dört kat aday Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı sözlü mülakatlarına katılma hakkı elde edebilmektedir. 

Sözlü mülakatlar gruplar için ayrı komisyonlarca gerçekleştirilmekte ve adaylara kendi alanlarına dair konulardan sorular yöneltilmektedir. İİBF/SBF mezunu olan adaylara sözlü mülakatta soru yöneltilecek konular şöyledir;

Matematik/İstatistik/Aktüerya alanından sözlü mülakata katılacak olan adaylara ise kendi mezuniyetlerine göre alan bilgisi soruları sorulmaktadır. Ayrıca tüm adaylara Kurumun yapısıyla alakalı sorular, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun temel ilkeleri hususlarında sorular ile güncel konulardan, genen kültür dahlinde sayılabilecek, edebiyat, sanat vs. alanlardan sorular yöneltilebilmektedir. 

Adayların sözlü mülakattan başarılı olabilmeleri için en az 70 puan almış olmaları ve mesleğe alınacak aday sayısı kadar aday içerisinde yer almaları gerekmektedir. Bu kişiler başarılı asil olarak sözlü mülakatı kazanırken, bir miktar da yedek aday tespit edilmektedir. Başarılı yedek adaylar, başarılı asil adayların tercih sürecini bekleyeceklerdir. Şayet asil adayların tercihleri neticesinde boş kadro kalırsa, yedek adaylar için bir tercih süreci başlayacaktır. 

*2017 yılında meslek yönetmeliğinde yapılan değişiklik ile Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı mülakat sonuçlarının 30 gün içerisinde duyurulacağı hükme bağlanmıştır.

SGK Denetmen Yardımcılığı İl Tercihleri

Mesleğe alınacak olan adayları bekleyen son aşama, Kurumca duyurulmuş olan kadrolar için tercih yapma sürecidir. Adaylar mesleğe alınacak aday sayısınca kadronun illere bölüştürülmesi sonucunda oluşan tabloya göre, il tercihlerini yapmaktadırlar. Bu dağılım, İİBF/SBF ve İstatistik/Matematik gruplarına aynı anda alım gerçekleştirilmesi durumunda; iki grup için ayrı ayrı belirlenmektedir. 

Adaylar belirlenmiş olan iller arasından tercih ettikleri illeri Kurumun tercih için oluşturmuş olduğu elektronik sistemde sıralayarak kaydedip yollayacaktır.

Adayların 20 adet il tercih hakkı bulunmaktadır. 20 tercihinin tamamını doldurmuş olan adaylar için ek bir seçenek olarak “Kurumun re’sen yapacağı atamayı kabul ediyorum” seçeneği bulunmaktadır. Bu seçenek, adayların 20 tercihinden hiçbirisine yerleşememesi durumunda, Kurumca boş kalan illerden birisine atanmak anlamına gelmektedir.

Bu seçeneği açmamış ve tercihlerinden birisine yerleşememiş olan adaylar malesef boşta kalacak ve haklarını kaybedeceklerdir. Bu seçeneği açmak ihtiyaridir. Dileyen adaylar boşta kalma riskini göze alarak bu seçeneği işaretlemeyebilirler. 

Asil adayların yerleşmesi neticesinde boş kalan kadrolar Kurumca duyurulduktan sonra başarılı yedek adaylar için bir tercih süreci başlar. Yine benzer şekilde yedek adaylar asil adaylardan boş kalmış olan kadrolar arasından tercihlerini doldurarak sürece dahil olurlar. Onların da yerleşmesinin ardından süreç tamamlanmış olur. Şayet bu aşamada da boş kadro kalırsa, yeni bir tercih süreci olmayacaktır. 

SGK Denetmen Yardımcılarının Atanması

Tercihler ile birlikte görev yerleri belli olan adayların soruşturmalar neticesinde olur almaları durumunda, atama evrakı atandıkları İl Müdürlükleri’ne gönderilir. Böylece adaylar Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcısı olarak göreve başlamaya hazırdır. 

SGK Denetmen Yardımcılarının Görev Yerleri

Mesleğe atanan Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcıları ülkenin tüm kentlerinde yer alan İl Müdürlükleri’nde görev yapmaktadırlar. Meslek mensupları görevleri yönünden İl Müdürü’ne bağlıdır.

Bir istisna olarak İstanbul İli’nde, kentin büyüklüğü ve iki yakanın özellikle denetim için birbiri arasında ulaşımın zorluğu göz önünde tutularak Sosyal Güvenlik Denetmenleri ve Denetmen Yardımcıları İl Müdürlüğü dışında, Sosyal Güvenlik Merkezleri’nde görev yapmaktadırlar. 

Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı Dönemi

Mesleğe adım atan adaylar ilk etapta Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcısı olarak göreve başlamaktadırlar. Bu sürece ilk kez devlet memuru sıfatıyla atanan adaylar ayrıca Aday Memur olarak görevlerini sürdürürler. Aday memurluk süreci içerisinde olan meslek mensupları bir yıl sonunda bir aday memurluk eğitimi ve aday memurluk sınavına katılırlar.

Bu süreci başarı ile tamamlayanlar yemin ederler ve asaletleri tasdik edilir. Bu bir senelik periyotta tabi ki Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı görevlerini de ifa etmektedirler.

Toplamda üç senelik bir yetiştirilme sürecine dahil olan Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılarının bu yetiştirme süreçlerinin ilk senesi teorik, sonraki iki senesi ise tatbikî mahiyettedir. İlk senesinde herhangi bir denetim yetkisi bulunmayan Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcıları en az iki adet eğitim sürecinden geçerler. 

Bu eğitimlerin ilki Temel Hazırlayıcı Eğitim’dir ve üç hafta sürmektedir. Yeni başlayan Denetmen Yardımcılarının hepsine aynı yerde verilmektedir. 

İkinci eğitim ise Denetmen Yardımcılarının meslekteki ilk yıllarını doldurmalarına yakın dönemde gerçekleştirilen Yetki Sınavı eğitimidir. Bu eğitim evvelki yıllarda yaklaşık 10 günlük bir sürede Temel Hazırlayıcı Eğitim gibi fiziki bir mekanda ve canlı olarak yapılmaktaydı.

Ancak son dönemde gerçekleştirilen Yetki Sınavı eğitimi, Müdürlüklerde yer alan tele-konferans salonlarında, uzaktan eğitim biçiminde yapılmıştır. Yeni dönemde de tasarruf tedbirleri ön planda olursa, eğitimlerin bu şekilde sürmesi mümkündür.

Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı’nın ilk senesi yukarıda da belirttiğimiz gibi teorik bir yetiştirme ile geçmektedir. Kurumun verdiği eğitimlerin yanı sıra meslek mensuplar birer Sosyal Güvenlik Denetmeni’nin refakatinde yerinde de yetiştirilmektedir.

Bu süreçte Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcıları, meslekte ifa edecekleri görevleri, denetim ve iş çeşitlerini, yazışma kural ve kaidelerini öğrenmenin yanında, meslekteki altıncı aylarından itibaren refakatinde bulundukları Sosyal Güvenlik Denetmenleri ile birlikte denetimlere çıkarak, soruşturmaları birlikte yürüterek, tutanak tutmayı, denetim adabını, ifade alma tekniklerini ve diğer mesleki becerileri de kazanmaktadırlar.

Refakatinde oldukları Denetmenlerin raporlarının hazırlanmasında da görev alarak bir denetimin nasıl nihayete erdirildiği konusunda uygulamalı olarak yetişmeye başlarlar. 

SGK Denetmen Yardımcılığı Yetki Sınavı

Meslekte bir seneyi fiilen dolduran Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcıları bu sürenin sonunda Kurumca belirlenen tarihte yetki sınavına girmektedirler. Yapılan sınav neticesinde başarılı olan meslek mensupları tek başlarına denetim gerçekleştirme ve bu denetimleri sonuca bağlama yetkisine sahip olmaktadırlar. 

Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı Yetki Sınavı yalnızca yazılı olarak Ankara’da gerçekleştirilmektedir. Sınav test usûlünde yapılmakta ve aşağıdaki konulardan oluşmaktadır;

Denetmen Yardımcılarının sınavda başarılı olabilmeleri için en az 60 puan almaları gerekmektedir. Aksi halde tek başlarına denetim gerçekleştirme imkanları olmayacaktır. Başarısız olanlarınsa sonraki dönem ile birlikte yetki sınavına katılma hakları bulunmaktadır.

Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı Yeterlik Süreci

Yetki aldıktan sonra 2 sene boyunca tek başına denetimler gerçekleştiren Yetkili Denetmen Yardımcıları meslekte üç seneyi doldurduktan sonra Yeterlik Sınavına girmek durumundadırlar. Yeterlik sınavı yetki sınavından farklı olarak iki aşamaya sahiptir. Yazılı ve Sözlü olarak gerçekleştirilen Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı yeterlik sınavının yazılı bölümü yine yukarıdaki tabloda yer alan yetki sınavı konuları ile aynı konulardan gerçekleştirilmektedir.

Farklı olarak yeterlik sınavının yazılı bölümü çoktan seçmeli sorularla birlikte, boşluk doldurma soruları ve klasik soruları da içermektedir. Yazılı sınavda yine 70 puan alarak başarılı olan meslek mensupları Kurumca gerçekleştirilecek sözlü mülakata katılırlar.

Bu aşamada da başarılı olanlar Kurumca duyurulmuş olan iller arasında tercih yaparlar. Bu tercih süreci de yukarıda etraflıca değindiğimiz ilk atama tercih sürecine benzer şekilde işlemektedir. Farklı olarak kişiler her halukarda boş bir kadroya re’sen atanmaktadırlar, bu konuda ihtiyarilik söz konusu değildir. 

Sosyal Güvenlik Denetmenleri Ne İş Yapar?

Sosyal Güvenlik Denetmenleri ve Denetmen Yardımcıları meslekte aşağıdaki işleri yapmaktadırlar;

-Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele

Bu konuda Kuruma gelen ihbar ve şikayetleri değerlendiren meslek mensupları yerel denetim yaparak şikayetleri sonuca bağlamaktadırlar. Tutulan tutanak konu ile alakalı müeyyide uygulanması konusunda esastır. Kayıt dışı istihdam kapsamında gerçekleştirilen incelemelerde, kişinin sigortası hiç yapılmamış olabilir, ayda çalıştığı gün sayısından daha az bildirim söz konusu olabilir veya aldığı ücretten daha düşük bir prime esas kazanç bildiriliyor olabilir. Her üç seçenek de kayıt dışı olarak nitelendirilmektedir.

-Sahte İşyeri ve Sahte Sigortalılık

Bu alanda hiç olmayan paravan bir işyerinden bildirim veya bir işyeri fiilen olmasına rağmen orada hiç çalışmayan birinin, para veya bir başka menfaat karşılığında hizmetlerinin bildirilmesi durumudur. Genel olarak bu incelemeler işyerinin yasal kayıt ve belgelerinin incelenmesiyle ve bordro tanıklarının ifadeleriyle sonuçlandırılır. Bu incelemeler sonunda kişilerin hizmetleri silinmekte, yararlandığı sağlık giderleri geri alınmakta, emekli olmuşsa emekliliği gün sayısına göre iptal edilebilmektedir. 

Boşanılan Eş ile Birlikte Yaşama

Eşi veya babasından kalan gelir/aylık bulunan kız çocukları veya eşlerin normal şartlarda evlenmeleri ile bu gelirler/aylıklar kesilir. Kişiler aslında fiilen eşinden ayrılmaksızın, resmi boşanma yaparak bu haklarından faydalanmaya devam eder. Bunun tespiti SG Denetmenlerince yapılmaktadır. 

Gelir Tespitleri

Kurumdan gelir/aylık almak isteyen hak sahiplerinin gelir durumları hakkında araştırma yapılması işidir. 

Bina İnşaatları

Kişi veya firmaların yaptıkları inşaatların ne oranda ve hangi yapı sınıfında ikmal edildiğinin araştırılmasıdır. 

İş Kazaları

Sigortası olmayan bir çalışanın kaza geçirmesi durumunda, durumun iş kazası olup olmadığının tespiti işidir.

OSGB ve Eğitim Kurumu Denetimleri

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın yetkilendirmiş olduğu ve iş sağlığı – güvenliği alanında sektörlere profesyonel destek sağlayan Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri’nin ve yine bu alanda eğitimleri sağlayan eğitim kurumlarının yıllık rutin denetimleri Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından gerçekleştirilmektedir.

SG Denetmenleri Özlük Hakları ve Maaşı

Meslek mensupları 2200 ek gösterge ile görev yapmaktadır. Ortalama maaşı ise 5.000-7.000 TL arası değişmektedir.