Sokağa Çıkma Yasağı Nedir? Kim Karar Verir? Nasıl Uygulanır?

Sokağa çıkma yasağı nedir? Korona virüsü sebebiyle sokağa çıkma yasağı uygulanabilir mi? Sokağa çıkma yasağı hangi hallerde ilan edilebilir? Sokağa çıkma yasağı kararını kim verir? Sokağa çıkma yasağı nasıl uygulanır? Ohal ilanında sokağa çıkma yasağı uygulanır mı?

Sokağa Çıkma Yasağı Nedir?

Sokağa çıkma yasağı devlet tarafından bazı olağanüstü durumlarda vatandaşların sokağa çıkma özgürlüklerinin kısmen ya da tamamen kısıtlanabilmesini ifade etmektedir. Bu yasağın uygulanması için devletin olağanüstü koşulları sabit olarak görmesi ve bu yönde karar alması gerekmektedir.

Bu kararın alınması iki temel kapsamda olabilmektedir. Bunların ilki Olağanüstü Hal şartları, diğer ise Temel Hak ve Hürriyetlerin kısıtlanması durumlarıdır. Şimdi sırasıyla Olağanüstü hal – ohal koşullarını ve Temel Hak ve Hürriyetlerin Kısıtlanması durumunu ayrı ayrı inceleyelim.

Olağanüstü Hal – Ohal Nedir? Hangi Olağanüstü Hal Koşullarında Sokağa Çıkma Yasağı İlan Edilebilir?

Olağanüstü hal ya da kısa söylemi ile ohal durumu Anayasa’da açıkça belirtilmiş olan bir dizi sebepten ötürü ilan edilebilmektedir. Bu sebeplerin zuhur etmesi durumunda Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilebilmekte ve bu karar Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onanmaktadır. Ohal kapsamında, olağanüstü hale sebepleri ortadan kaldırmak ya da ortaya çıkacak neticeleri tazmin gayesiyle bazı tedbirler öngörülmüştür. Bu tedbirlerden olan sokağa çıkma yasağı ise Olağanüstü Hal Yasası’na göre yalnızca Şiddet Hareketleri sebebiyle ohal ilan edilmesi durumunda uygulanabilmektedir.

Olağanüstü Hal nedir? Nasıl Uygulanır? Süresi Ne Kadardır? gibi sorularınıza yanıt bulmak için aşağıda yönlendirmesine yer verdiğimiz çalışmamızı inceleyebilirsiniz;

Korona Virüsü Covid 19 Sebebiyle Sokağa Çıkma Yasağı Uygulanabilir mi? 

Çin Halk Cumhuriyeti Wuhan bölgesinde ilk olarak tanımlanan ve sonrasında önce ülke geneline, ardından bölgeye, izleyen dönemde de tüm dünyaya yayılmaya başlayan Korona tipi Covid 19 adı verilen virüs 11 Mart 2020 tarihinde Türkiye’de de görülmüş ve bu andan sonra alınacak, alınabilecek tedbirler dillenmeye başlamıştır. Bu tedbirlerden birisi de elbette hastalığın yayılmasını engellemek ve enfekte olacak insan sayısını minimumda tutmak gayesiyle uygulanabilecek olan sokağa çıkma yasağıdır. Sokağa çıkma yasağının olağanüstü hal ilanı durumunda uygulanması mümkündür. Ancak olağanüstü hal kanunu bunu yalnızca şiddet hareketleri ile kısıtlamıştır. Ancak olağanüstü hal ilanı dışında sokağa çıkma yasağı kararı verilmesinin önünü açan bir husus daha söz konusudur. Bu da Anayasa’da düzenlenmiş olan Temel Hak ve Hürriyetlerin belli durumlar kısıtlanabilmesi imkanıdır. 1982 tarihli Türkiye Cumhuriyet Anayasası en temel hak sınırlama şartı olarak kanunla sınırlamayı öngörmüştür.

Bu hükme dayanarak 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nda yer alan tecrit hükümleri bu anlamda bir sokağa çıkma yasağı ya da evde kalma zorunluluğu için dayanak oluşturabilmektedir. Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun ilgili hükmü şu şekildedir;

“Madde 73 – Kolera ve veba ve ruam musaplarından gayrı hastaların evlerinde tecrit edilmelerine müsaade olunur. Yalnız alakadar sıhhi memurlar tarafından bu tecridin müessir olmasını temin edecek şartların mevcudiyeti kabul edilmiş olmalıdır. Bu takdirde hastaların evlerine bir alameti mahsusa vazedilerek hariçle olan ihtilat menedilir. Kolera, veba, ruam musaplariyle bulunduğu mahallerde tecridi mümkün ve kafi görülmiyen sair hastalık musapları ve kolera ve vebayı neşir ve sirayet ettirmeleri muhtemel olanlar icap ederse cebri tecride tabi olurlar. Cebri tecrit, hastaların veya bu maddede zikredilen şüphelilerin Hükümetçe tayin edilecek mahallerde, her türlü ihtilattan memnu olarak ve zabıta murakabesi altında bulundurulmalarıdır.”

Bu bağlamda Korona Virüsü Covid 19’un veba, kolera gibi bir salgın hastalık olması ve salgının daha fazla insana ya da hasta olan kişilere oluşturabileceği tehdit göz önünde tutularak sokağa çıkma yasağı kararı verilebilmektedir.

Sokağa Çıkma Yasağı’na Kim Karar Verebilir?

Sokağa çıkma yasağı kararını İçişleri Bakanlığı ya da bölgesel olarak verilmesi durumunda Mülki İdari Amirler olan Vali ya da Kaymakamlar verebilmektedirler. Bu kararın uygulanması da yine bu birimlere bağlı kolluk kuvvetleri tarafından sağlanmaktadır.

Sokağa Çıkma Yasağı Kimlere Uygulanabilir?

Korona virüsü Covid 19 sebebiyle uygulanması muhtemel bir sokağa çıkma yasağı tüm ülkede uygulanabileceği gibi bir şehir ya da bölge için de uygulanabilmektedir. Bunun yanında sokağa çıkma yasağı tüm yurttaşları kapsayabileceği gibi sadece belli bir grubu da kapsayacak şekilde düzenlenebilmektedir.

Bu bağlamda 21 Mart 2020 tarihinde İçişleri Bakanlığı 65 yaş ve üzerinde olanlar ile kronik rahatsızlığı olanların Korona Virüsü Covid 19 salgını sürecinde sokağa çıkmalarını yasaklamıştır.

10 Nisan 2020 tarihinde yayımlanan genelge ile 11 Nisan 2020 gece yarısından itibaren uygulanmak üzere büyükşehirler ve Zonguldak ili için sokağa çıkma yasağı ilan edilmiştir.

Sokağa Çıkma Yasağı İhalinin Cezası Nedir? Ne Kadardır?

Sokağa çıkma yasağı emrini ihlal eden kişiler için uygulanacak olan ceza tarifesi Kabahatler Kanunu’nda düzenlenmektedir. Bu cezalara dair detaylı bilgilere aşağıda yer alan çalışmamızda ulaşabilirsiniz;

Korona Virüsü Covid 19 hakkında bilgiler almak, diğer vatandaşlar ile istişarelerde bulunmak için Tıklayınız!