TBMM Nitelikli Çoğunluk Gerektiren Parlamento Kararları Nelerdir?
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) üye tamsayısının en az üçte biri ile toplanmakta ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar almaktadır. 600 milletvekiline sahip mecliste toplantı yeter sayısı en az 200 olması gerekirken, karar yeter sayısı ise en az 151 olmalıdır. Bu genel durum dışında TBMM'de nitelikli çoğunluk gerektiren parlamento kararları mevcuttur. Yazımız devamında bu kararları belirtelim…
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) üye sayısı 600’dür. TBMM üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanmaktadır. Toplantı yeter sayısı en az 200’dür. TBMM’de özel çoğunluk ile alınması gereken parlamento kararları dışında alınan kararlar, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar vermektedir. Karar yeter sayısı, toplantıya katılanların salt çoğunluğudur. Ancak, TBMM’de karar yeter sayısı TBMM üye tam sayısının 1/4’ünün 1 fazlası olmak zorundadır (151 MV). TBMM’nin almış olduğu genel kararların yanı sıra bir de özel çoğunlukla alınması gereken kararlar vardır. Bu kararlar, TBMM üye tamsayısının ya salt çoğunluğu ile karar almalıdır ya da içtüzükte belirtilen nitelikli çoğunlukla karar alınmalıdır. Biz de TBMM tarafından özel çoğunlukla alınan parlamento kararlarını belirtmek istedik:
TBMM Nitelikli Çoğunlukla Alınan Kararlar
- Özel veya Genel Af İlanı Kararı (TBMM üye tam sayısının 3/5’i = 360 MV.)
- Anayasanın Değiştirilmesi – TBMM üye tam sayısının 3/5’i (360 MV.) veya 2/3’ü (400 MV.)
- Cumhurbaşkanının ve Cumhurbaşkanı yardımcılarının ve bakanların yüce divana sevki – TBMM üye tam sayısının 2/3’ü (400 MV.)
- Meclis Başkanı seçimi – İlk iki turda TBMM üye tam sayısının 2/3’ü, üçüncü turda TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu (400 MV. – 400 MV. – 301 MV.)
- Kamu başdenetçisinin seçimi – İlk iki turda TBMM üye tam sayısının 2/3’ü, üçüncü turda TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu (400 MV. – 400 MV. – 301 MV.)
- Anayasa Mahkemesine üye seçimi – İlk turda TBMM üye tam sayısının 2/3’ü, ikinci turda TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu 400 MV. – 301 MV.)
- Milletvekilinin devamsızlık nedeniyle düşürülmesi – TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu (301 MV.)
- Hakimler ve Savcılar Kurulu üye seçimi – İlk turda TBMM üye tam sayısının 2/3’ü, ikinci turda TBMM üye tam sayısının 3/5’i (400 MV. – 360 MV.)
Bu kararlar dışında TBMM, kabul etmiş olduğu kanunları ve parlamento kararlarını toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile almaktadır. Örneğin, bir kanun teklifinin kabul edilmesinde toplantıya katılan milletvekili sayısı 450 olsun, bu kanun teklifinin kabul edilmesi için 226 milletvekilinin evet oyu gerekmektedir. Başka bir kanun teklifinde toplantı yeter sayısı 250 olsun, bu kanun teklifinin kabul edilmesi için karar yeter sayısı 151 olmalıdır. Karar yeter sayısı için en az 151 milletvekilinin kabul etmesi gerekmektedir. kamu haber
TBMM’de kabul edilen bazı kanunların kabulünde nitelikli çoğunluk aranmamaktadır. Bütçe kanunu, bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması, bir milletvekilinin devamsızlık nedeni dışında başka bir nedenle düşürülmesi gibi parlamento kararlarında özel çoğunluk aranmamaktadır.