VDK'da Bürokratik Oligarşi Hala Devam Ediyor

646 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 27990 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanması ile 10.07.2011 tarihi itibariyle Maliye Teftiş Kurulu, Hesap Uzmanları Kurulu, Gelir İdaresi Başkanlığı Gelirler Kontrolörleri Başkanlığı ve Vergi Denetmenleri Büro Başkanlıkları lağvedilerek Vergi Denetim Kurulu (VDK) kurulmuştur. Bu dört kurul ve başkanlığın lağvedilmesi sonucu, VDK bünyesinde tek çatı altında birleşmenin yeknesaklık sağlayacağı düşüncesi, aradan geçen 7,5 yıla rağmen istenilen düzeye ulaşmamıştır. Esasında bu birleşme ile ilgili sıkıntılar, kurul henüz oluşturulmadan önce baş göstermiş ve özellikle Maliye Teftiş Kurulu ile Hesap Uzmanları Kurulu bu birleşmeye karşı çıkmışlardır. Her iki kurul yönetimide dönemin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e bu birleşmenin olumsuz sonuçlar doğuracağını ifade etse de, birleşme 2011 yılında gerçekleşmiştir. Maliye Müfettişliği, Hesap Uzmanlığı, Vergi Denetmenliği ve Gelirler Kontrolörlüğü meslekleri kaldırılarak yerine Vergi Müfettişliği mesleği getirilmiştir. Kamu Haber

VDK’nın Kuruluşunda Oligarşik Zemin Oluşturuldu

Vergi Denetim Kurulu bünyesinde birleştirilen bütün kurul ve başkanlıkların kariyer mesleklerinde çalışanlar Vergi Müfettişi yapılmış olsa da, Vergi Müfettişleri kendi arasında gerekçesine bağlı olarak ayrıma tabi tutulmuştur. Ayrımın gerekçesi: Kurula verilen görevlerin yerine getirilmesinde, uzmanlaşma ve iş bölümünün sağlanması amacıyla uygun görülen yerlerde Bakan onayı ile doğrudan Başkanlığa bağlı olmak üzere aşağıdaki grup başkanlıkları kurulabilir.

A) Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı.

B) Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı.

C) Organize Vergi Kaçakçılığı ile Mücadele Grup Başkanlığı.

Ç) Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar Grup Başkanlığı.

Kurulun görev ve yetkileri 15451 sayılı yönetmeliğin 5. Maddesinde belirtilmiştir.

Vergi Müfettişinin asli görevi ise vergi incelemesidir. Vergi Müfettişi vergi incelemesinin yanı sıra, teftiş ve soruşturma görevlerini de yürütmektedir. Yukarıda oluşturulan başkanlıklar, VDK’da bürokratik oligarşinin devam etmesine neden olmuştur. Özünde bu birleşme ile Maliye Bakanlığındaki kast sisteminin kırılarak yerine yeknesak bir yapı oluşturulması düşüncesi hakimken, mevcut konjonktör ve oligarşinin tunç kanunları bunun önüne geçmiştir. VDK birleşmesinden sonra aradan geçen 7,5 yıla ve 10 kez yapılan VMY sınavına rağmen bu yapı kıralamamış, aksine artarak devam etmiştir. Peki, bu süreçte neler yaşanmıştır? VDK neden kendi iç yapısal sorunlarını çözememiştir? VDK’da eski yeni ayrımı neden devam etmektedir? A, B, C, Ç şeklinde grup başkanlıkları oluşturulması VDK’da ne gibi sıkıntılara yol açmıştır? Bunları objektif olarak değerlendirmek adına bu yazımızı kaleme alıyoruz.

VDK’nın Kuruluşunda Problemler Başlamıştı

2011 yılında gerçekleştirilen VDK’nın kuruluş aşamasında büyük problemler yaşanmıştı. Biz devlet adamı yetiştiriyoruz sloganı ile hareket eden, Maliye Teftiş Kurulu ve Hesap Uzmanları Kurulu üyeleri bu birleşmeye sonuna kadar karşı çıkmışlardı Devletin önemli, saygın, kariyer vadeden ve kritik makamlarında çalışan bu iki kurulun müfettiş ve uzmanları birleşmenin kendi prestijlerinde yaratacağı etkinin ne derece sarsıcı olacağının farkındalardı. Bu nedenle, dönemin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e bu birleşmenin sakıncalarını ve ilerleyen zamanda yaratacağı sıkıntıları içeren raporlar sundular. Her ne kadar Mehmet Şimşek içlerinde Ankara Siyasal mezunu okul arkadaşlarının da yer aldığı bu iki kurul üyelerinin raporlarını dikkate değer bulmuş olsa da, emir büyük makamdan bizatihi dönemin Başbakanı Recep Tayip Erdoğan’dan geldiği için tek çatı formülünü kabul etmek zorunda kalmıştır. Vergi Denetim Kurulu adıyla tek çatı altında birleşmenin sonunda Maliye Müfettişleri ve Hesap Uzmanlarının kısmen de olsa rahatlatılması ve kurumdan istifa etmelerinin önüne geçilmesi adına VDK bünyesinde grup başkanlıkları oluşturulmuştur. Her ne kadar bu kurul üyelerinin büyük bir bölümü mesleklerinden istifa ederek özel sektörde yer alan büyük şirketlerde çalışmaya başlasalar da, kalanlar B, C ve Ç grup başkanlıklarına yerleştirilmiştir.

Bu grup başkanlıklarının oluşturulması, Vergi Denetim Kurulundaki bürokratik oligarşinin devam etmesine zemin oluşturmuştur. Geçmişte daha zor bir sınav ve eğitimden geçerek Maliye Müfettişi ve Hesap Uzmanı olan kişiler, yeni gelecek olan Vergi Müfettiş Yardımcılarının üstadı olarak eski yeni ayrımının oluşmasında etkili olmuşlardır.

VDK’da Yapılan VMY Sınavları Sonrası Hangi Gelişmeler Yaşandı

Vergi Denetim Kurulu oluşturulduktan sonraki süreçte, bugüne kadar 10 kez Vergi Müfettiş Yardımcılığı sınavı yapılmıştır. 2012 yılında 400 kişilik yapılan ilk sınavın ardından, ilk dört promosyon 400 kişilik alımlarla devam etmiştir. Bundan sonra 2013 yılında yapılan 5. promosyon sınavında 2.000 kişilik, 6. promosyon sınavında 1.500 kişilik ve 7. promosyon sınavında da 2.000 kişilik Vergi Müfettiş Yardımcılığı ilanına çıkılması sıkıntıları iyice arttırmıştır. Bu sınavlarda dört oturum klasik sınav usulünden test sınavı usulüne geçilmiş, SBF/İİBF mezunları dışında Mühendislik Fakültesinin ve Fen Edebiyat Fakültesinin bazı bölümlerinden mezun olanlara sınava başvuru yapma hakkı tanınmıştır. Bütün bu süreç VDK’daki eski yeni ayrımını daha da büyüterek, iyiden iyiye kutuplaşmaya doğru itmiştir. Eskilerden bir kısmının, VMY olarak mesleğe yeni başlayanlara ciddi baskı yapması ve VMY’lerin yetki ve yeterlilik sınavlarında çok zor sorularla karşılaşması, meslekte yeni olanların yaprak yaprak dökülmesine sebep olmuştur. VDK’nın kuruluşuluyla birlikte aradan geçen 7,5 yıla rağmen; VDK’daki eski yeni ayrımı ve grup başkanlıkları kast sistemi hala devam etmektedir. Bu süreçte bir çok vergi müfettiş yardımcısı yetki veya yeterlilik sınavlarından elenerek düz memurluğa düşürülürken, bu sınavlara henüz girmemiş olanlarda önlerine gelecek sınavların endişesini yaşamaktadır. Endişe, korku ve panik havası sürekli olarak devam eden VDK’da, süreç içerisinde vergi müfettiş yardımcıları içerisinden bir kısmı özlük hakları daha kötü olan Gelir Uzmanlığına, SGK Denetmenliğine, Gümrük memurluklarına ve hatta diğer kamu kurum ve kuruluşların düz memurluk kadrolarına geçiş yapmıştır. Ayrıca bu süreçte üzerindeki baskı ve stresi bir türlü atamayan müfettiş yardımcılarından psikolojik destek alanların olduğu, intihar girişiminde bulunanların olduğu hatta çeşitli nedenlerle acı haberlerini aldığımız vergi müfettiş yardımcılarının olduğu da bilinmektedir. Bütün bu sürecin oluşturduğu tabloya bakacak olursak, VDK’da bürokratik oligarşi hala devam etmekte ve ilerleyen süreçtede bunun kırılmasının mümkün olmadığı görülmektedir.

Vergi Müfettiş Yardımcılığı meslek tanıtımı yazımı için TIKLAYINIZ.

Bize sormak istediklerinizi ve konu hakkındaki görüşlerinizi ister aşağıda yer alan yorum yazma kısmından isterseniz de forum sayfamızdan bizlere iletebilirsiniz.